پدیده جنگجویان خارجی از منظر حقوق بین الملل

نویسنده : یوسفی، افشین؛ آرش پور، علیرضا؛ راعی دهقی، مسعود؛

(‎34 صفحه – از 93 تا 126 )

چکیده:
موضوع جنگجویان خارجی هر چند از منظر تاریخی موضوع جدیدی محسوب نمیشود اما در ادبیات حقوق بین الملل موضوعی است که به تازگی و بنا به ضرورت ها بدان توجه نشان داده شده است . وجه ممیزه جنگجوی خارجی و مزدور براساس تعاریفی که از آن ها به دست آمد در تفاوت انگیزه ها است . مزدور با انگیزه مادی که میتواند پول یا بهره مندی از امتیازات مادی و مانند آن باشـد امـا انگیـزه جنگجویـان خارجی انگیزه ایدئولوژی، دینی و یا قومیاست . این مقاله باهدف بررسی پدیده جنگجویان خارجی از منظر حقوق بین الملل نگاشته شـده و با روش توصیفی وتحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای تدوین گردید. یافته ها نشان داده است در قوانین مخاصمات مسلحانه غیربین المللـی، جنگجویان خارجی ممکن است به گروه های مسلح شورشی یا نیروهای مسلح کشوری کـه در خـاک آن کشـور درگیـری روی داده اسـت ؛ بپیوندند. مروری بر هنجارها و استانداردهای بین المللی نشان داده است که اصالت یا ملیت خارجی افرادی که به ناحیه مورد مخاصـمه بـرای شرکت در درگیری سفر میکنند، میتواند اثر واقعی بر جایگاه قانونی آنان قرار دهد و نباید از نظر غافل بماند. با نگاه به قـوانین مخاصـمات مسلحانه بین المللی، جنگجویان خارجی میتوانند از اعضای تمام عیار نیروهای مسلح یکی از دولت های متخاصم باشند یا به آن تبدیل شوند. در این حالت ، ملیت آنان اهمیتی نخواهد داشت . کنوانسیون ژنو ٣ و اولین پروتکل الحاقی در خصوص این واقعیت صریح هستند که جایگاه مبارز اسیر شده بایستی توسط دادگاه صالحی که طرف به اسارت گیرنده نیز در آن حضور دارد تعیین گردد و نبایسـتی بـه تصـمیم اختیـاری واگذار شود. در خصوص قوانین مخاصمات مسلحانه غیربین المللی، جنگجویان خارجی میتوانند به صفوف نیروهای مسلح دولت حاکم یـا کنشگران غیردولتی که در برابر آن شورش میکنند؛ بپیوندند. بنظر میرسد که در هیچ یک از این موارد ملیت تاثیری بر جایگاه مبارزان ندارد. همچنین شواهد نشان میدهد که جنگجویان خارجی نسبت به رعایت استانداردهای قانونی بین المللی که در مورد نحوه پیش برد مخاصـمات تنظیم شده است ، تمایلی چندانی ندارند.