پرونده مککسون و صلاحیت دادگاه های ایالات متحده در رسیدگی به دعاوی علیه دولت ایران در چارچوب عهدنامه مودت و روابط اقتصادی و حقوق کنسولی

نویسنده : رهبر، نوید؛

(‎30 صفحه – از 213 تا 242 )

چکیده:
نظام حقوقی حمایت از سرمایه گذاران در کشور میزبان، نظامی متاثر از حقوق بین الملل (معاهدات بین المللی، عرف بین الملل، اصول حقوقی و دکترین) از یک سو و حقوق داخلی کشورها و روابط سیاسی آن ها از سوي دیگر است. این نظام حقوقی به دلیل همین چند وجهی بودن، از پیچیدگی زیادي برخوردار است. زمانی که عهدنامه ي مودت و روابط اقتصادي و حقوق کنسولی بین ایران و دول متحده ي آمریکا در سال 1335 خورشیدي تصویب شد، تصور این که عهدنامه ي مودت به منظور جبران خسارت زیان دیدگان در دادگاه هاي داخلی علیه متعاهدین مورد استناد قرار گیرد، بعید بود. طرح پرونده مککسون علیه دولت جهوري اسلامی ایران، به رغم ممنوعیت طرح دعاوي به استناد بیانیه الجزایر و وجود موانع قانونی و سیاسی در طرح این گونه دعاوي، این پرسش را به پیش می کشد که چگونه شرکت مککسون توانست صلاحیت دادگاه هاي ایالات متحده آمریکا در رسیدگی به این دعوا را اثبات و سپس دادگاه به استناد عهدنامه ي مودت و تفسیر ارائه شده از حقوق ایران حکم به نفع آن شرکت صادر نماید. در این مقاله صلاحیت دادگاه هاي داخلی آمریکا در رسیدگی به دعاوي ناشی از اقدامات دولت ایران و حق اقامه ي دعوا علیه دولت ایران به استناد عهدنامه مودت و تفسیر ارائه شده در حقوق ایران و همچنین استناد به موانع اعمال صلاحیت دادگاه هاي داخلی به استناد اصل مصونیت دولت مستقل و دکترین عدم محاکمه و دادرسی عمل دولت ها مورد بررسی قرار می گیرد