بررسی جایگاه مادر ایرانی در انتقال تابعیت به طفل:نقدی بر ماده 976 قانون مدنی ایران و ماده واحده سال 1385

نویسنده : عزیزی، ستار؛ حاجی عزیزی، بیژن؛

(‎38 صفحه – از 333 تا 370 )

چکیده:
در تاريخ نظام های حقوقی تابعیت،پدر نقشی اساسی و تقریبا انحصاری در انتقال تابعیت به فرزندان داشته است و نقش مادر در این ارتباط یا به کلی نادیده گرفته شده و یا آنکه نقشی به مراتب کم اهميت تر به آن داده شد است. اما به تدريج این نگرش تغییر یافته و به ويژه در دهه های اخیر،قانون گذاران در بسیاری از کشورها به مادران نقشی تقريبا برابر با پدران در اعطای تابعيت دولت متبوع شان به فرزندان داده اند. قانون گذار ايرانی که در زمان تدوين قانون مدنی(1307) و در ماده 976 قانون مدنی هيچ گونه اشاره ای به نقش مادر در انتقال تابعيت ايرانی نکرده بود با تصويب ماده واحده”تعيين تکليف تابعيت فرزندان حاصل از ازدواج زنان ايرانی با مردان خارجی مصوب مهرماه 1385″ نه تنها مقررات مبهم قانون مدنی را اصلاح نکرد بلکه حتی امتیازاتی کمتر از زنان خارجی را برای مادران ايرانی در اعطای تابعيت به فرزندان شان مقرر می رسد که اصلاح مقررات مزبور ضرورتی انکارناپذير جهت همگام شدن با نيازهای امروز جامعه ایرانی و بین المللی می باشد. از اين رو ، حداقل، اعطای تابعيت اصلی ايران به فرزندانی که در ايران از مادر ايرانی و پدر خارجی متولد می شوند بدون آنکه الزامی به وجود شرط تولد مادر در ایران باشد لازم و ضروری خواهد بود.