تأثیر وقایع عراق در توسعه ی حقوق بین الملل (قطعنامه ی 688 شورای امنیت و اصل «مداخله ی بشردوستانه»

نویسنده : ذوالعین، نادر؛

(‎26 صفحه – از 191 تا 216 )

خلاصه ماشینی: اما اهمیت این قطعنامه از نظر حقوق بین‌الملل-که به قول‌ روزنامهء فرانسوی«لوموند»در تاریخ ثبت خواهد شد-در بند 3 متن آن‌ است که طی آن،از دولت عراق خواسته شده تا«دسترسی فوری‌ سازمانهای بشردوستانهء بین‌المللی را به همهء کسانی که در تمام قسمتهای‌ عراق به کمک احتیاج دارند»اجازه دهد و اینکه«همهء امکانات لازم برای‌ اجرای این عمل را در اختیار آنها بگذارد». البته،ضعف دولت عراق در این مورد بخصوص را می‌توان ناشی از شکست نظامی آشکار آن کشور در جنگ اخیر خلیج‌فارس دانست اما اینکه اگر در آینده با دیگر نیز چنین اقدامی از طرف جامعهء بین‌المللی‌ صورت گیرد،موافقت دولت موردنظر چه تأثیری می‌تواند داشته باشد،چون‌ هنوز سابقهء اجرایی وجود ندارد،نمی‌توان اظهارنظری قاطع کرد. جان‌ میجر نخست وزیر این کشور،در جلسهء فوق العادهء کشورهای جامعهء اروپا در لوکزامبورگ،پیشنهاد کرد تا از سازمان ملل متحد دعوت شود که،به منظور خاتمه دادن به کشتار مردم عراق توسط رژیم بعث،مناطقی تحت نظارت‌ خود در شمال عراق برای کردها و در جنوب این کشور برای مسلمانان شیعه‌ به وجود آورد-و این پیشنهاد توسط یازده دولت دیگر جامعهء اروپا به‌ تصویب رسید-که البته فقط مورد اول،یعنی تعیین مناطق امن برای‌ کردها در شمال،به اجرا درآمد. الف‌ عقب‌نشینی اصل«عدم مداخله»طی سالهای اخیر اصل عدم مداخله در بند هفتم از مادهء 2 منشور سازمان ملل متحد ذکر گردیده و بدین صورت مفهومی حقوقی و بین‌المللی به خود گرفته‌ است. ب‌ تعیین حدود و شرایط اجرای اصل«مداخلهء بشردوستانه» در مقایسه با اوضاع ناشی از بحران اخیر خلیج‌فارس و مداخلهء جامعهء بین‌المللی در عراق به منظور جلوگیری از کشتار مردم این کشور با وضعیت شرح داده شده در دو مورد مذکور در فوق(2 و 3)،متوجه می‌شویم‌ که این اوضاع کاملا بر یکدیگر تطبیق می‌کند.