مفهوم و کارکرد «قضیه» در «دیوان کیفری بینالمللی»
نویسنده : ذاکرحسین، دکتر محمد هادی؛
(29 صفحه – از 163 تا 191 )
چکیده:
یکی از تأسیسات اساسنامه دیوان کیفری بینالمللی مفهوم قضیه است. این مفهوم، کارکرد صلاحیتی مهمی برعهده دارد و آن ترسیم چهارچوبی است که دیوان در حدود آن میتواند یا صاحب صلاحیت شود و یا صلاحیت خود را اعمال کند. دولتهای عضو دیوان با ارجاع یک قضیه چهارچوبی را تعیین میکنند که دادستان نسبت به جرایم واقعشده در حدود آن صلاحیت دیوان را اعمال میکند. از سوی دیگر هم شورای امنیت سازمان ملل متحد و هم دولت غیرعضوی که صلاحیت دیوان را بهصورت موردی میپذیرد، قادرند تا به دیوان جهت رسیدگی به یک قضیه خاص اعطای صلاحیت کنند؛ اما مفهوم قضیه در متون حقوقی دیوان تعریف نشده است. این نوشتار با مروری بر رویه قضایی دیوان و بهرهگیری از برخی مفاهیم حقوق بشر روشن میسازد که قضیه یک بحران بیرونی است که آبستن جرایم داخل در صلاحیت دیوان میباشد. این بحران یا یک مخاصمه مسلحانه بینالمللی یا غیربینالمللی است و یا موجی از حملات گسترده یا سازمانیافته علیه جمعیت غیرنظامی میباشد که عنصر زمینهای جرایم داخل در صلاحیت دیوان را تشکیل میدهند. قضیه در یک مکان و زمان معین شکل میگیرد لیکن مفهومی صرفاً جغرافیایی نیست. دولتها و شورای امنیت میتوانند با تعریف یک قضیه خاص صلاحیت دیوان و یا اعمال آن را تنها محدود به یک بحران خاص و نه تمام قلمروی سرزمینی یک دولت نمایند.
آخرین دیدگاهها