شرایط عام انتخاب پذیری در انتخابات سیاسی

نویسنده : تقی زاده، جواد؛

(‎30 صفحه – از 55 تا 84 )

چکیده:
شرایط عام انتخاب‌پذیری در انتخابات سیاسی عبارتند از تابعیت،اهلیت،سن،خدمت وظیفه و تعلق محلی به حوزهء انتخابیه.بررسی این شرایط در حقوق ایران نمایانگر کاستی‌های جدی در قوانین و مقررات انتخاباتی است.شرط تابعیت را برای انتخاب‌پذیری در قریب به اتفاق انتخابات سیاسی می‌توان‌ سخت‌گیرانه دانست.با این وجود،قانونگذار سخنی از این شرط برای خبرگان رهبری به میان نمی‌آورد که‌ البته قابل توجیه نیست.شرط اهلیت یعنی امادگی روانی و بهره‌مندی از حقوق مدنی و سیاسی و نیز شرط سنی برای انتخاب‌پذیری در ریاست جمهوری و خبرگان پیش‌بینی نشده‌اند.سن انتخاب‌پذیری برای‌ نمایندگان مجلس شورای اسلامی و اعضای شوراهای اسلامی محلی،علی‌رغم پایین بودن سن انتخاب‌ کنندگان در ایران،بالاست.وضعیت شرایط خدمت وظیفه و تعلق محلی در ایران به نظر نسبتا مطلوب‌تر می‌ آید.قانونمند بودن خدمت وظیفه(عدم لزوم دارا بودن پایان خدمت یا معافیت دایم)برای انتخاب‌پذیری در انتخابات پارلمانی و محلی کافیست اما در انتخابات خبرگان و ریاست جمهوری سخنی از این شرط توسط قانونگذاران اساسی و عادی به میان نیامده است.لزوم تعلق محلی به حوزهء انتخابیه برای انتخاب‌پذیری در هیچ‌یک از انتخابات سیاسی شرط نیست و این مساله از محدودیت غیرمنطقی حق انتخاب‌پذیری جلوگیری‌ میکند.