مبانی نظری، سازوکارهای تشخیص و کارکردهای روح قانون
نویسنده : تقی زاده، هادی؛
(21 صفحه – از 127 تا 147 )
چکیده:
دیرسالیست که اصطلاح روح قانون و موارد مشابه آن (مذاق شریعت، مقاصد شریعت، اصول کلی حقوقی و….) در ادبیات حقوقی ما کاربرد فراوان یافته است. تبیین و کشف مبانی نظری روح قانون و بررسی حجیت آن در قوانین موضوعه، گره‌گشای بسیاری از مسائل خواهد بود. به دیگر سخن در کشورهای با حقوق موضوعه با وجود تلاش مقنن در جهت پیش‌بینی غالب مسائل و لحاظ احکام آن‌ها در قوانین و بنا نهادن منطق تقنینی خود براساس نگاهی موشکافانه به همراه حدسیات زیرکانه، باز در موارد بسیاری با سکوت، اجمال و تعارض نصوص قانونی مواجه می‌شویم و به‌عنوان یک حقوقدان، در مقام کشف اراده مقنن و حکم مطلوب، دچار تنگنای معرفتی شده و حاجت به فراخنایی چون روح قانون برای یافتن گزیر و گریز از صعوبت بی‌قانونی لازم می‌آید. در این بین گاه روح حاکم بر کلیت قانون و گاه روح حاکم بر هر یک از مواد قانون، می‌تواند برای رهایی از تنگنای معرفتی فریادرس باشد و با تمسک به روح قانون می‌توان تفسیری دقیق‌تر از قانون ارایه داد و حتی این ابزار می‌تواند راهنمای قانون‌گذار در وضع قوانین و موثر در ایجاد رویه‌های قضایی باشد.
آخرین دیدگاه‌ها