ضمانت اجرای بیع عین مرهون: مطالعه‌ای در فقه تطبیقی

نویسنده : ایزانلو، محسن؛ حبیبی، سینا؛ شعبانی، هادی؛

(‎22 صفحه – از 83 تا 104 )

چکیده:
اندیشه­‌ عدم نفوذ بیع عین مرهون در فقه، اندیشه‌ مشهوری است. اما مطالعه­‌ دقیق­تر در فقه نشان می­دهد که فقیهان راه­حل­های گوناگونی برای عدم نفوذ بیع مال مرهون در نظر گرفته­اند. راه­حل نخست، بطلان بیع است. راه­حل دوم، عدم نفوذ بیع است (طرفداران عدم نفوذ در‌باره بقای حق مرتهن، در صورت اجازه اختلاف نظر دارند. گروهی حق مرتهن را بر عین مرهون باقی می­دانند. گروه دیگری بر این باورند که اجازه سبب سقوط حق مرتهن می­شود و سرانجام، گروه سومی حق مرتهن را بر ثمن، یعنی بدل عین مرهون، استوار می­سازند). راه­حل سوم عدم قابلیت استناد عقد در برابر مرتهن است که از فروع نظریه عدم نفوذ است. سرانجام، برخی بیع عین مرهون را صحیح می­انگارند. گروهی از طرفداران صحت بیع، حق مرتهن را بر عین مرهون باقی می­دانند و گروه اندکی، حق او را بر ثمن (بدل)، مستقر می­دانند. این مقاله به بررسی این نظرات گوناگون در مکاتب مختلف فقهی می‌پردازد.