از شناسایی« منع تجسس» به مثابه «قاعده ای فقهی»تا انعکاس آثار آن در نظام دادرسی کیفری ایران

نویسنده : کوشکی، غلامحسن؛ موسوی آزاده، رضا؛

(‎26 صفحه – از 155 تا 180 )

چکیده:
منع تجسس به عنوان یکی از راهکارهای اسلام در زمینه پیشگیری از نقض حریم خصوصی افراد است که در آیات و روایات مورد تاکید قرار گرفته است. حرمت تجسس به صورت مطلق مورد پذیرش معصومین( ) قرار نگرفته است و قلمرو و محدوده این تحریم اسرار شخصی و خانوادگی که با مصالح عمومی جامعه هی چگونه ارتباطی ندارد، است؛ اما با این حال قاعده نخستین در این زمینه حرمت و عدم تجاوز به حریم خصوصی اشخاص است. عل یرغم وجود روایات و مباحثی فراوانی که در خصوص حرمت و استثنائات تجسس وجود دارد، اما موضوع مهم من عتجسس به مثابه قاعده فقهی در منابع فقهی و اقوال فقها مورد غفلت قرار گرفته است، در حالی که بحث از امکان تسری شرایط و ضوابط قاعده فقهی در باب من عتجسس، امری است ممکن و لذا اهمیت، قلمرو و آثار منع تجسس، زمینه را برای قاعده سازی آن فراهم م یکند. شناسایی منع تجسس به مثابه قاعده فقهی م یتواند دارای آثاری بسیار مهم، در بعد اجتماعی و هم در بعد حقوقی گردد. این امر به ویژه با تشکیل نظام جمهوری اسلامی و پدیده نظا مسازی اهمیتی مضاعف م ییابد. بنابراین در نوشتار کنون ی، با روشی تحلیلی و توصیفی، قابلیت تبدیل من عتجسس به عنوان قاعده ای فقهی مورد بررسی قرار م یگیرد. از سوی دیگر، آثار و تبعات آن در نظام دادرسی کیفری ایران مورد توجه قرار م یگیرد.