مبانی دعوای رفع تصرف عدوانی در حقوق ایران – مطالعه تطبیقی در فقه امامیه و حقوق فرانسه –

نویسنده : حیاتی، علی عباس؛ هادی، حامد؛

(‎28 صفحه – از 245 تا 272 )

چکیده:
دعوای رفع تصرف عدوانی برای حمایت از یک تأسیس حقوقی که همان حق‌ تصرف مادی است به‌وجود آمده است.این دعوا به تقلید از حقوق فرانسه وارد حقوق‌ ایران شده و از تصرف مادی صرف حمایت می‌کند که این تصرف نیازمند ویژگی‌های‌ تصرف مالکانه نیست،این حمایت بر چه اساسی است به عبارت دیگر مبنای‌ این نوع حمایت چیست؟مبانی حقوقی متعددی راجع‌به این مطرح شده است که‌ عارت‌اند از:1-حمایت از مالکیت واقعی 2-منع احقاق حق شخصی 3-امارهء مشروعیت تصرف.در فقه امامیه چنین تأسیسی وجود ندارد ولی براساس اصول و قواعد فقهی موجود می‌توان با برخی تفاسیر قاعدهء ید را مبنای این دعوا به‌شمار آورد. در پایان این نتیجه حاصل گشت که مبنای حقوقی دعوای رفع تصرف عدوانی ممانعت‌ از احقاق حق شخصی است و این دعوا به علت این‌که از تصرف غاصبانه در مقابل‌ مالک واقعی حمایت می‌کند با قاعدهء ید در تعارض است.بنابراین یا باید مقررات‌ راجع‌به این دعوا را اصلاح نمود و یا باید این دعوا را به عنوان مسائل مستحدثه‌ دانست و بر این اساس صحت آن را تأیید نمود.