حقوق و اخلاق از تلاقی تا تفاهم
نویسنده : غلامی، علی؛
(18 صفحه – از 29 تا 46 )
چکیده:
سابقة دو نهاد حقوق و اخلاق و رابطة این دو با هم را به نوعی میتوان مساوی با سابقة عمر بشر دانست، اما این سابقة طولانی مانع از وجود مبادلات فراوان در مورد نوع و میزان این رابطه و باعث نیل به یک توافق ماندگار میان اندیشمندان دو حوزه در تنظیم رابطة این دو نهاد نشده است. حقوق و اخلاق علیرغم اشتراکاتی که در حوزههای هدف، گستره و… دارند در همین حوزهها دارای تفاوتهای جدی هستند که همین امر ضرورت وجود ساز و کارهای خاص برای تحقق و عینیت یافتن هر کدام از آنها را ایجاب مینماید. عمدة نظرات اندیشمندان در تنظیم رابطة این دو حوزه را میتوان در ذیل دو عنوان حمایت حدأکثری یا حدأقلی حقوق کیفری از اخلاق جای داد. به عبارتی پس از تعیین محلهای تلاقی این دو عنوان و در مقام تبیین رابطة مناسب جهت حل مشکل در فروض تلاقی، برخی قائل به حمایت حدأکثری حقوق کیفری از اخلاق هستند و آن را عام و فراگیر میشمرند، در مقابل، گروهی معتقد به حدأقل حمایت حقوق کیفری از اخلاق بوده و آن را منحصر در موارد غیرقابل اجتناب میدانند و قائل به راهکارهای جایگزین هستند. در این بین میتوان نظریهای را تحت عنوان نظریة بنیادین مطرح نمود که مقام ثبوت و اثبات را از هم تفکیک مینماید و در مقام ثبوت معتقد به حمایت حدأکثری حقوق از اخلاق برای حاکم و در مقام اثبات معتقد به حمایت ناظر به مقتضیات و شرایط بر اساس نظر حاکم جامعه و با مکانیزمهای مختلف و متنوع ناظر به متخلف است که این همان نظریة اسلام و مبتنی بر قاعدة «التعزیر لکل عمل محرم» میباشد.
آخرین دیدگاهها