منافع ملی حیاتی در پرتو آراء قضایی بین المللی

نویسنده : شریفی طرازکوهی، حسین؛ پیری، حیدر؛

(‎30 صفحه – از 9 تا 38 )

چکیده:

بیشک یکی ازمبهم ترین ومناقشه برانگیزترین مفاهیم دراسنادحقوق بین الملل ،بحث منافع ملی حیاتی دولت هاست که قدمتی به بلندای خوددولت -ملت داردوهرکشوری بنابه موقعیت وشرایط خود تعبیرخاصی ازآن ارائه میدهد. مفهوم منافع ملی حیاتی، موجب خلایی حقوقی شده وبه عنوان مفهومی ماهیتاسیاسی که جایگاهشان رادرمتون حقوقی حفظ کردهاندازموانع اصلی درراه توسعه و پیشرفت حقوق بین الملل تلقی میشوندچراکه دولت هابه طرق مختلفی بااستنادبه آن به عنوان یک سپردرمقابل موازین حقوقی وسازوکاری برای فرارورهایی ازتعهدات قانونی،محدودیت هایی بر قواعدحقوقبین الملل اعمال ودرعین حال اقدامات خودراقانونی جلوهدادهاندومدعی رعایت حقوق بین الملل میشوند. رویه قضایی بین المللی حاکی ازآن است که دررابطه منافع ملی حیاتیدولت ها با نظم حقوقی بین المللی،این نظم حقوقی است که وجاهت اولی ومقدم داشته است و برخلافدولت هاقائل به تئوری منافع ملی حیاتی معدوداندواعلام میکنندکه منافع ملی تابع حقوق بین الملل است نه تفسیروبرداشت هر یک ازدولت هاوهمواره سعی کردهاندتوسل به منافع ملی حیاتی رابه نوعی تفسیرکنندکه به ارزشهای حقوقی عامالشمول بین المللی خدشه ای واردنشود.