بررسی تطبیقی تفکیک قوا در اندیشه ابن‌خلدون و منتسکیو
نویسنده : موسی‌زاده، ابراهیم؛ حیدری، علی جان؛
(14 صفحه – از 37 تا 50)
چکیده:
نظریه «تفکیک قوا» یکی از مهم‌ترین نظریه‌ها و مفاهیم در حقوق عمومی است. بسیاری از نویسندگان این نظریه را از مهم‌ترین ابزار تحدید قدرت خوانده‌اند. اساس این نظریه بر این است که هر یک از دستگاه‌های قدرت باید وظیفةمشخصی داشته باشد و در کارویژة قوای دیگر ورود نکند. برخی منتسکیو فیلسوف و حقوق‌دان مشهور قرن هجدهم فرانسه را، مبدع نظریة «تفکیک قوا» دانسته‌اند، اما صاحب‌نظرانی همچون افلاطون، ارسطو، گروسیوس، پوفندرف و ژان بدن از جمله اندیشمندانی هستند که پیش از ایشان در این باب سخن گفته‌اند. در اندیشة ابن‌خلدون، که قرن‌ها پیش از منتسکیو می‌زیسته، نیز این نظریه مطرح شده است. اگرچه ابن‌خلدون تفکیک قوای مصطلح را مطرح نکرده، اما از لزوم تفکیک وظایف سه‌گانه و تحدید قدرت به روشنی سخن گفته است. نگارنده پس از نگاهی به مفهوم «تفکیک قوا»، با روش «اسنادی» و با رویکرد تطبیقی به مطالعة تطبیقی آن در اندیشة ابن‌خلدون و منتسکیو پرداخته است. نوآوری این پژوهش نیز آن است که اشتباه رایج دربارة اندیشة ابن‌خلدون مبنی بر پذیرش نظریة «تفکیک قوا» را اصلاح و شکل صحیح نظریة ایشان (پذیرش تقسیم کار و توزیع وظایف) را با استناد به آثار مکتوب وی مطرح نموده است.
آخرین دیدگاه‌ها