آسیب شناسی فهم روایات( تعارض؛ علل و عوامل آن)

نویسنده : دلبری حسینی، سید علی؛

‏(24 صفحه – از 147 تا 170)

چکیده:

حدیث، تنها گزارشگر سنت، پس از قرآن کریم، مهم‌ترین منبع معارف اسلامی است. در این میان، هر دین‌شناس و حدیث‌پژوهی نسبت به فهم صحیح روایات، دو مرحله را باید پشت سر گذارد: روش‌شناسی فهم احادیث و آسیب‌شناسی فهم آن. وی در مرحله نخست، به فراهم‌سازی مقتضیات و شرایط ایجابی فهم درست حدیث توجه می‌کند و در مرحله دوم، پس از شناسایی آفات و موانع فهم حدیث، در پی زدودن آنها برمی‌آید. این مقاله به بررسی یکی از آسیبهای روایات (تعارض اخبار) پرداخته است. در زمینه تعارض اخبار، دو مسئله بسیار مهم و وابسته به یکدیگر مطرح است: کشف و شناسایی علل و عوامل پیدایش تعارض روایات و راههای حل و علاج تعارض. این نوشتار، پس از مقدمه‌ای در طرح زمینه بحث، به مسئله علل و عوامل پیدایش تعارض اخبار از دیدگاه روایات و اندیشوران اسلامی پرداخته و در یک جمع‌بندی، 22 عامل برای پیدایش تعارض اخبار برشمرده است و در پایان برای برخی از مهم‌ترین عوامل تعارض، نمونه‌های عینی حدیثی و فقهی ذکر شده است.