بزه دیده شناسی در نظام حقوقی ایران
نویسنده : محمودی برام، جواد ؛ صالحی، کریم ؛
(20 صفحه – از 1 تا 20 )
چکیده:
تکامل سریع جرم شناسی و قلمرو گسترده آن افق تازه‌ای در تحقیقات جرم شناسی گشود به طوری که در دهه‌ی ۱۹۴۰ تعداد دانشمندان به رابطه میان بزه‌دیده و بزهکار جلب می‌شود جرم‌شناسی بزه دیده شناسی که اساس آن بر مطالعه بزه‌دیدگان استوار است. جدیدترین شاخه از جرم شناسی نظری است. رویکرد پیشگیری از وقوع جرم به عنوان بهترین رویکرد از نظر اهمیت در جایگاه نخست قرار دارد. پیش از این به طور سنتی برای پاسخ به افزایش نرخ جرایم و مهار آن و به امید بازداشتن مجرمان از ارتکاب جرایم بیشتر و برای اجرای قانون منابع بیشتری اختصاصی می‌یافت و کیفر رفتارهای مجرمانه تشدید می‌شد به هر حال در این چند سال اخیر سیاست‌های سختگیرانه‌ی دستگاه قضایی مبنی بر تشدید مجازات نتایج مطلوبی در بر نداشته است لذا این راهبردهای به اصطلاح مجرم محور اهمیت خود را از دست داده است بنا به این دلایل در پژوهش‌هاء سیاست‌ها و برنامه‌های پیشگیری از جرم توجه به اعمال و انگیزه‌های قربانیان معطوف شده است. بنابراین مثلث (بزه» بزهکار» کیفر) به مربع (بزه» بزهکار بزه‌دیده» کیفر) تبدیل شد. (پیکا ۱۳۷۰:۴۷) این موضوع باعث تحول جرم‌شناسی پیشگیرانه که یکی از انواع سه گانه‌ی جرم‌شناسی کاربردی است و بیشتر به بررسی جرم و علل بزهکاری مجرم می‌پردازد شد به طوری که امروزه شکل جدیدی از پیشگیری موسوم به پیشگیری بزه‌دیده‌شناختی که خود شاخه‌ای از پیشگیری وضعی از بزهکاری محسوب می‌شود و در سیاست جنایی مورد استفاده قرار گرفت جرم‌شناسان در پیشگیری بزه‌دیده‌شناختی یا بزه‌دیده محور ابتدا تحقیقات خود را به بزه‌دیدگان جرایم مختلف متمرکز می‌کنند تا علل بزه‌دیدگی آنان را از جنبه‌های مختلف بررسی نمایند سپس با استفاده از نتایج این تحقیقات» سیاست جنایی مناسب را تدوین می‌کنند. این سیاست جنایی درب رگیرنده برنامه‌هایی مانند تدابیر حمایتی جهت مبارزه با بزه‌دیدگی محافظت از آماج‌های جرم آموزش به افراد جامعه و مانند این‌ها است با توسل به این برنامه‌ها از بزه دیدگی بزه دیدگان بالقوه و بزه دیدگی ثانویه پیشگیری می‌شود و به این ترتیب به طور غیرمستقیم آمار ارتکاب بزه نیز کاهش می‌یابد. انطباق آموزه‌های بزه دیده‌شناسی با قوانین آیین دادرسی کیفری و مجازات اسلامی و نقد و بررسی آن به رشد و نبوغ هر چه بیشتر این دسته از قوانین و کاربست یافته‌های جرم شناختی نسبت به اشخاص دخیل در پدیده مجرمانه می‌گردد در این میان پزه دیده‌شناسی علمی و بزه‌دیده‌شناسی حمایتی درصدد علت‌پابی و مشخص کردن مقصر و همچنین حمایت از بزه دیده پرداخته است در این پژوهش با بررسی همه عناصر بزه‌دیده‌شناسی و تعاریف گوناگون از این مقوله و تاثیرات آنها در پیشگیری از وقوع جرم و با بررسی بزه‌دیده‌شناسی علمی و حمایتی و تاثیر آن بر قوانین کیفری و نتایج به دست آمده همراه با خلهای آنها به صورت موردی تشریح می گردد.
آخرین دیدگاه‌ها