بررسی تطبیقی فرایند دادرسی محاکم ویژه بین المللی کیفری در پرونده های رواندا و حلبچه

نویسنده : خواجه زاده، محسن ؛ درشت، زهره ؛

(‎26 صفحه – از 257 تا 282 )

چکیده:
نسل کشی و جنایات جنگی به عنوان یکی از مهمترین جرایم بین المللی، همواره مورد توجه اندیشمندان، سازمان ها و نهادهای بین المللی بوده و در این راستا علاوه بر کنوانسیون جلوگیری از نسل کشی در سال ١٩٤٨ ، در چند دهه بعد به واسطه چنین اعمال مجرمانه ای دادگاه های ویژه و نیز دایمی جهت رسیدگی به چنین جرایمی تشکیل شد که از جمله آنها می توان به پرونده های نسل کشی و جنایات جنگی رواندا و حلبچه اشاره نمود. پرونده رواندا پیش از تاسیس دیوان کیفری بین المللی و رسیدگی به پرونده حلبچه پس از تاسیس دیوان کیفری بین المللی بوده است. اما رسیدگی به جرایم مروبط به رواندا شورای امنیت سازمان ملل اقدام به تاسیس دادگاه اختصاصی بین المللی کیفری نمود و به موجب قطعنامه ٩٥٥ مورخ ٨ نوامبر تاسیس گردید. اما دادگاه ویژه عراق توسط قدرت اشغالگر « دیوان بین المللی کیفری برای روندا » ،١٩٩٤ بنیانگذاری شد و سپس با تایید حکومت های موقت و انتقالی با عنوان دادگاه عالی کیفری عراق و با اساسنامه مصوب پارلمان عراق به موضوعات ارجاعی رسیدگی نمود. از جمله نتایج پژوهش این است که دادگاه ویژه عراق بر خلاف محاکم بین المللی کیفری پیشین به طور یکجانبه به عنوان بخشی از تعهدات یک قدرت اشغالگر پذیرفته شد، درحالی که محاکم بین المللی کیفری قبلی به طور چند جانبه و بر اساس اشکال پذیرفته شده بین المللی مداخله، مورد پذیرش قرار گرفتند.