تحلیل جرم شناختی مسئولیت کیفری نوجوانان و پیشگیری از بزهکاری آنان

نویسنده : ذاکری، قمر السلطان ؛

(‎17 صفحه – از 227 تا 243 )

چکیده:
از جمله موضوعات حائز اهمیت در علم جرم شناختی از دیرباز مسئله بزهکاری نوجوانان و مسئولیت کیفری آنان بوده است و همواره مراقبت از نوجوانان به دلیل ساختار جسمی و ذهنی حساس و شکننده ای که دارند مورد توجه مذاهب و ادیان مختلف جوامع بوده و در جهت رفاه و امنیت آنان فعالانه تلاش شده است. در این بین از موارد بحث برانگیز قانون مجازات اسلامی ١٣٧٠ ، پایین بودن حداقل سن مسئولیت کیفری بود. احتساب سن بلوغ جنسی به عنوان حداقل سن مسئولیت کیفری باعث شده بود که به ویژه دختران در سنی مسئولیت کیفری پیدا کنند که از توانایی های ذهنی لازم برای انتساب مسئولیت بی بهره اند. از سوی دیگر، عدم تفکیک حداقل سن مسئولیت کیفری و سن بلوغ کیفری، باعث می شد که اطفال به یکباره از عدم مسئولیت مطلق به عرصه مسئولیت کیفری کامل گام بگذارند و تا حدود بسیاری علت مجازات جامعه علیه خود را برنتابند. با این وجود قانو نگذار در سال ١٣٩٢ اقدام به تغییرات مهمی در این حوزه نمود. نخست، در جرایم تعزیری بین حداقل سن مسئولیت کیفری و سن بلوغ کیفری تفکیک قائل شد و سپس آزادی عمل قضات برای عدم اجرای حد و قصاص در مورد مرتکبان زیر ١٨ سال را افزایش داد. در این نوشتار، ضمن بررسی علت بزهکاری نوجوانان از دیدگاه جرم شناختی به تبیین قواعد مسئولیت کیفری آنان نیز می پردازیم.