نظریه «حق طریقی» و آثار آن در فقه و حقوق

نویسنده : رضاپور یزدان آباد، عقیل ؛

(‎24 صفحه – از 25 تا 48 )

چکیده:
متون فقهی و حقوقی برای واژة «حق» معانی مختلفی ارائشه کرده‌اند» اما از میان این معانی، جامع تر از همه آنها اینکه، «حق» از سنخ توانایی و سلطنت است؛ بعنی توانایی شخص براساس قانون بر شخص دیگر یا بر مال، اعم از مادی یا معنوی. تقسیم حق عینی، به‌ خاطر عدم شمول نسبت به مواردی، با تردید روبه‌روست؟ زیرا مواردی از حقوق عینی اصلی وجود دارند که تعریف سنتی حق عینی، آنها را شامل نمی‌شود. بنابراین در تعریف حق عینی پاید گفت حقی است مستقیم و بی‌واسطه که به صاحب آن اجازه می‌دهد تا اختیارات قانونی خود را بر موضوع حق اعمال نماید. با این تعریش، حق طریقی با مالکیت بالقوه که از اقسام حقوق عینی اصلی می‌باشد، مشمول تعریف قرار می گیرد. این حق در مقابل مالکیت بالفعل قرار دارد و دارای مصادیقی می‌باشد؛ به عنوان مشال، حقی که برای خریدار در معامله با شرط ذخیرة مالکیت ایجاد می‌شود؛ یک نوع حق عینی نسبت به مبیع است؛ زیرا با شرط ذخیرة مالکیت، زمان انتقال مالکیت معلق می‌شود (تعلیق انتقال مالکیت) و تا زمان تحقق این شرط، مالکیت مبیع برای فروشنده باقی است و خربدار حق عینی طریقی دارد.