تصرفات صبی ممیز در فقه اسلامی

نویسنده : خسروی، حسین ؛

(‎16 صفحه – از 45 تا 60 )

چکیده:
اهلیت اشخاص یکی از شرایط اساسی برای اعتبار اعمال حقوقی (عقود و ایقاعات) آن‌ها می‌باشد به این معنا که برای معتبر شناخته شدن اعمال حقوقی اشخاص لازم است که آن‌ها عاقل، بالغ و مختار باشند. برخی اشخاص نابالغ ممیزند و برخی غیر ممیز. در مورد عدم اعتبار تصرفات صبی غیر ممیز اختلافی در بین فقیهان و حقوقدانان وجود ندارد، آنچه محل اختلاف است تصرفات صبی ممیز و محدوده اعتبار این تصرفات است. همچنین کودکان تا قبل از سن بلوغ -یعنی اتمام پانزده سال قمری در پسران و نه سال قمری در دختران – مسئولیت کیفری ندارند به این معنا که در قبال اعمالی که انجام می‌دهند همچون بزرگسالان مجازات نمی شوند. اما با این حال نباید آن‌ها را بدون هیچ قید و بندی رهاکرده و خطاهایشان را بدون عقوبت گذاشت. لذا باید در برابر جرائم و گناهانی که مرتکب می گردند تادیب شوند تا رفتار آن‌ها کنترل شده و جلوی اعمال ناپسندشان گرفته شود. صبی مرادف با طفل به معنای کودکک نا بالغ اعم از پسر بچه یا دختر بچه است که به او صغیر گویند یعنی کسی که به حد بلوغ نرسیده و شرعا محجور است و تصرفاتش در اموال خود نافذ نیست. صبی ممیز کسی است که خوب را از بد تشخیص می‌دهد و بر اعمال خود دارای شعور و آگاهی لازم باشد. فقها سن تمییز را با قدری اختلاف نظر از ۸ سال به بالا می‌دانند که این سن تمییز تا حد زیادی به شرایط روحی و فیزیکی و محیطی و فرهنگی و اجتماعی صبی بستگی دارد و نمی توان سن خاصی را برای همه سن تمییز دانست. پژوهش حاضر که با هدف بررسی اعمال و تصرفات صبی ممیز تدوین شده است.