مسئولیت ناشی از پسماند در پرتوهای رویکردهای مدیریتی حاکم بر آن

نویسنده : نیر پور، احسان ؛

(‎36 صفحه – از 623 تا 658 )

چکیده:
ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ ﻣﻜﺎﻧﻰ ﺑﺮای ﺑﻘﺎ و رﺷﺪ و ﻧﻤﻮ ﺑﺸﺮ ﺑﻮده و ﺑﺪون ﺑﺮﺧﻮرداری از ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺘﻰ ﺳﺎﻟﻢ روح اﻧﺴﺎن ﺑﻪ رﺷﺪ و ﺗﻌﺎﻟﻰ دﺳﺖ ﻧﺨﻮاﻫﺪ ﻳﺎﻓﺖ. ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ در روﻧﺪ ﺗﻮﺳﻪ ﻳﺎﻓﺘﮕﻰ و ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺷﺪن ﻛﺸﻮرﻫﺎ ﭼﻨﺪان ﺑﻪ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﺸﺪه و در ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدی و ﺻﻨﻌﺘﻰ ﺳﻮدآور ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ از ﺟﺎﻳﮕﺎه ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻰ ﺑﺮﺧﻮردار ﻧﺒﻮده اﺳﺖ. در اﻳﻦ ﭼﺎرﭼﻮب ﻣﺴﺌﻠﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ و ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ دﻓﻊ آنﻫﺎ ﺑﻪ ﻳﻜﻰ از ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺟﺪی زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺗﺨﻠﻴﻪ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ در ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ درﻳﺎﻳﻰ و ﻏﻴﺮدرﻳﺎﻳﻰ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز ﻣﺸﻜﻼﺗﻰ ﻫﻤﭽﻮن اﻳﺠﺎد اﻣﺮاض ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن و ﻧﺎﺑﻮدی ﺑﺮﺧﻰ ازاﻛﻮﺳﻴﺴﺘﻢﻫﺎ از ﻗﺒﻴﻞ درﻳﺎﻫﺎ، ﺗﺎﻻبﻫﺎ و ﺟﻨﮕﻞﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪه اﺳﺖ. اﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼت ﺟﺎﻣﻌﻪی حقوقی را واداﺷﺖ ﺗﺎ ﺗﻤﺎم اﺑﺰارﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آنﻫﺎ را ﺑﻪ ﻛﺎر ﺑﻨﺪد. در ﻫﻤﻴﻦ راﺳﺘﺎ روﻧﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻟﻮدﮔﻰﻫﺎی زﻳﺴﺖﻣﺤﻴﻄﻰ ﻧﺎﺷﻰ از ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻃﻮر ﺟﺪی از دﻫﻪی ١٩٧٠ ﻣﻴﻼدی آﻏﺎز ﮔﺮدﻳﺪه ﻛﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ اﺳﻨﺎد ﻣﺘﻌﺪد ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ و ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻜﺎری ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ دوﻟﺘﻰ و ﻏﻴﺮدوﻟﺘﻰ ﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﮔﺮدﻳﺪ. ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ دوﻟﺖﻫﺎ ﺑﺎ ﻣﻼﺣﻈﻪی اﺛﺮات ﻧﺎﮔﻮار ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺑﺮ ﺷﺮاﻳﻂ اﻗﺘﺼﺎدی، اﺟﺘﻤﺎﻋﻰ، ﺳﻴﺎﺳﻰ و ﻓﺮﻫﻨﮕﻰ ﺧﻮد ﺳﻌﻰ ﻧﻤﻮدﻧﺪ ﺗﺎ ﻫﻤﮕﺎم ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻞ در ﺗﻮﺳﻌﻪی ﻗﻮاﻧﻴﻦ داﺧﻠﻰ ﺧﻮد در اﻳﻦ زﻣﻴﻨﻪ ﻛﻮﺷﺎ ﺑﺎﺷﻨﺪ. در ﺿﻤﻦ در ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ و ﻛﺎﻫﺶ اﺛﺮات ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب آنﻫﺎ ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﻰﺷﻮد. اﮔﺮﭼﻪ ﻧﻈﺎم ﺣﻘﻮﻗﻰ در ﺟﻬﺖ ﺣﻔﺎﻇﺖ از ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ ﮔﺎم ﻣﻮﺛﺮی را ﺑﺮدارد، ﻻزم اﺳﺖ ﻛﻪ رﺳﺎﻧﻪﻫﺎی ﺟﻤﻌﻰ ﻧﻘﺶ ﺧﻮد را در ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺳﺎزی در ﻛﺎﻫﺶ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ و ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ آﺛﺎر ﻧﺎﻣﻄﻠﻮب آنﻫﺎ اﻳﻔﺎء ﻧﻤﻮده و دوﻟﺖﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی ﺑﻴﻦاﻟﻤﻠﻠﻰ ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻧﻈﺎرﺗﻰ ﻛﺎرآﻣﺪ دﺳﺘﻴﺎﺑﻰ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﻪ ﺣﻤﺎﻳﺖ از ﻣﺤﻴﻂزﻳﺴﺖ در ﺑﺮاﺑﺮ ﭘﺴﻤﺎﻧﺪﻫﺎ و ﺣﻔﻆ آن ﺑﺮای ﻧﺴﻞﻫﺎی آﻳﻨﺪه را اﻣﻜﺎن ﭘﺬﻳﺮ ﺳﺎزﻧﺪ.