نقش دلایل ژنتیکی در دعاوی اثبات نسب

نویسنده : عامری، پرویز ؛ یاسینی نیا، هاجر ؛

(‎28 صفحه – از 55 تا 82 )

چکیده:
در دو دهه اخير آزمايش هاي ژنتيك به عنوان يكي از ادله اثبات در دعاوي نسب، مورد توجه قرار گرفته است؛ بدين جهت تبيين اعتبار علمي و حقوقي آن، ضرورت خاصي دارد . شناخته شده ترين آزمايش ها در موضوع اثبات نسب، آزمايش تجزيه گروه هاي خوني و است و مورد اخير قطايت و اعتبار علمي بيشتري دارد. با توجه به اطميناني که DNA آزمايش حاصل مي شود، اين سؤال مطرح است که آيا مي توان با استناد به DNA از نتايج آزمايش آزمايش مزبور حكم به اثبات نسب داد؟ برخي تمايل به اين نظريه دارند که آزمايش ژنتيك در عرض ادله ديگر نظير اماره فراش قرار مي گيرد و مي تواند مثبت نسب باشد. با اين سؤال فرعي نيز مواجه هستيم که مراجاه به آزمايش ژنتيك در دعوي اثبات نسب در بين چه کساني قابل اتكا و اعتناست؟ يافته مقاله حاضر اين است که آزمايش ژنتيك نمي تواند به خودي خود و مستقلاً در اثبات نسب مورد مراجاه قرار گيرد. نتيجه آزمايش ژنتيك همواره ايجاد علم نمي کند؛ متالق علم حاصل از آزمايش ژنتيك، با متالق علم قاضي به وجود نسب از دو جنس هستند و در نتيجه، فرض تاارض نتيجه آزمايش با علم قاضي منتفي است. اين آزمايش در دقيق ترين حالت مي تواند رابطه خوني را اثبات کند؛ حال آن که نسب يك رابطه حقوقي است و بدون وجود شرايط اماره فراش نمي توان به آزمايش ژنتيك براي وجود نسب اعتنا کرد. در صورت وجود امارَه فراش، اين اماره است که نسب را اثبات مي کند نه آزمايش ژنتيك. به همين دليل، در موارد تحقق اماره فراش، مراجاه به آزمايش ژنتيك براي اثبات برخي دعاوي فرعي مانند احتمال عوض شدن نوزادان مي تواند راه گشا باشد.