عدالت حقوقی

نویسنده : عظیم زاده اردبیلی، فائزه ؛

(‎7 صفحه – از 5 تا 11 )

خلاصه ماشینی: “بر اساس این دیدگاه عدالت نوعی تناسب و تعادل در امور است، ________________ [1] – The Republic در تبیین این مفهوم، مرحوم علامه جعفری رضوان الله تعالی علیه نیز مفهوم عدالت را رفتار مطابق با قانون معرفی می‌کند و این تعریف را جامع‌ترین تعاریف می‌داند (جعفری، 1385، ج 3، ص 254). عدالـت در گستـره حقوق عمومـی یا عدالت سیاسی را می‌تـوان یک نظام‌‌منـدی ________________ 1ـ العدل یضع الامور مواضعها و الجود یخرجها من جهتها العدل اساس عام الجود عارض خاص فالعدل اشرفها و افضلها (نهج‌البلاغه کلمات قصار، 437) در مثنوی معنوی نیز آمده: عدل چبود وضع اندر موضعش ظلم چبود وضع در ناموقعش [2] – unjust Law Is Not Law 3ـ عدالت می‌تواند صفت نهادهای اجتماعی یا افعال خاص یا اشخاص قرار گیرد که در فلسفه سیاسی و فلسفه حقوق صفت نهادهای اجتماعی است. چرا که پیامبر عظیم‌الشأن اسلام می‌فرماید «العدل میزان الله فی الارض فمن اخذه قاده الی الجنة و من ترکه ساقه الی النار» (میرزا حسن نوری، مستدرک الوسایل، 1988م، ج 11، ص 317) با این وصف در نگاه رسول خدا(ص) عدالت معیار تمام امور جمعی و فردی معنوی و مادی، جسمانی و روحانی و سیاسی و غیر سیاسی است و باید در احساس اندیشه و گفتار و کردار انسانی تجسم یابد «اذا قلتم فاعدلوا» (انعام، 149). عدالت سیاسی نیز آن گاه حاصل می‌شود که نهادهای سیاسی، منابع و ارزشهای خود را بر اساس اصول عدالت توزیع کنند و مراد از عدالت قضایی این است که چون آحاد جامعه انسانی از حیث کرامت و حقوق انسانی و انسانیت مساوی و همگان در برابر قانون یکسان هستند.”