اسلام، حق حیات… کدام قاعده؟ – قسمت اول

نویسنده : شاکری گلپایگانی، طوبی ؛

(‎26 صفحه – از 8 تا 33 )

چکیده:
فقه سیاسات و جزا بیش از سایر احکام اسلامی در معرض انتقادات برون دینی ـ ناشی از نگرشهای فلسفی و اجتماعی مبتنی بر اصالت فردـ می‌باشد که بدلیل ارتباط قطعی با حقوق و آزادیهای فرد نیازمند تأمل عمیق فقهی جهت تبیین قواعد و اصول است که این قواعد و اصول ـ با وجود اختلاف مبانی فلسفی و کلامی ـ تضمین کننده حقوق و آزادیهای فرد در قبال سلطه، اقتدار نظام و ضرورتهای ناشی از زندگی اجتماعی است. استخراج این قواعد مستلزم تأملات مبتنی بر فقه حکومتی در حوزه فقه سیاسات و جزا تأکید بر اهداف، مقاصد شریعت و مصالح مرتبط با نظام اسلامی است؛ از جمله این قواعد، قاعده «لایبطل دم امرء مسلم» است که به دلیل فقدان نگرش‌های ناشی از فقه حکومتی و غفلت از مقاصد شریعت از نظر دور مانده است و نیازمند توجه به زمینه‌های تاریخی و جامعه‌شناسی عصر صدور می‌باشد.در این نوشتار به بررسی و استخراج این قاعده فقهی و جمع‌آوری مستندات و تبیین معنا، مفاد و گستره آن خواهیم پرداخت.از ویژگی‌های این قاعده غیر امتنانی بودن آن است؛ هم‌چنانکه این قاعده مبین حق حیات فرد و وظیفه حکومت اسلامی در حمایت از آن می‌باشد.