نقش بذل مال در طلاق مستند به عسروحرج زوجه

نویسنده : نعیمی، زکیه ؛

(‎9 صفحه – از 59 تا 67 )

خلاصه ماشینی: » رأی شعبه 26 دیوان‌عالی کشور متن رأی دوم «با توجه به محتویات پرونده و سیر مراحل آن، که به‌طور مکرر در این شعبه (26 دیوان‌عالی کشور) مطرح گردیده اعتراض و فرجام‌خواهی نسبت به دادنامه فرجام‌خواسته وارد است، زیرا اولا، موضوع عسر و حرج که مجوز الزام زوج به طلاق طبق ماده 1130 قانون مدنی می‌باشد همان‌طورکه در دادنامه قبلی این شعبه 477 ـ 13/10/91 ص 350 ذکـر شـده اسـت مربوط به مـوردی اســت کـه زوج به‌هـیچ‌وجـه راضــی به طلاق نمی‌باشد، حتی اگر زوجه همه حقوقش را نیز در قبال طلاق بذل نموده و طبق معمول بگوید «مهرم حلال، جانم آزاد» که حاکی از صحت ادعای عسر و حرج و قرینه بر آن می‌باشد در این صورت است که حاکم شرع با اینکه «الطلاق بید من أخذ بالساق» است مع‌الوصف به‌لحاظ حرج زوجه، زوج را مجبور و ملزم به طلاق می‌نماید و در صورت امتناع وی از طـلاق دادگاه مسـتقلا از باب «الحاکم ولی الممـتنع» واردشـده و اقـدام به طلاق زوجه نموده و نماینده‌اش در دفتر رسمی طلاق حاضر شده و مقدمات و تشریفات طلاق را انجام می‌دهد، اما اگر زوج بگوید «حاضرم به طلاق، مشروط بر این‌که زوجه مهریه‌اش را بذل کند» در این صورت، الزام زوج به طلاق منعی ندارد و همان‌طورکه در دادنامه قبلی ذکر شده سالبه به انتفاع موضوع می‌باشد و در موضوع پرونده که زوج در جلسه دادگاه ص 289 و نیز در لایحه فرجامی ص 466 به ترتیبی که ذکر نموده حاضر است به طلاق توافقی لذا طلاق می‌بایست به‌صورت تصالح و توافق صورت گیرد و الزام زوج معنی ندارد البته مقتضای عدل و انصاف آن است که زوج، رعایت حال زوجه را بنماید و برای رضایت به طلاق اصرار بر استرداد آنچه به‌عنوان مهریه داده است ننمایند و ثانیا، این قسمت از دادنامه (با عنایت به اینکه به نظر این محکمه در مواردی که عسر و حرج زوجه ثابت است الزام وی به بـذل تمـام یا بخـشی از مهریه محمل قانونی ندارد) ناشی از عدم دقت دادگاه است زیرا در دادنامه این شعبه، از الزام زوجه به بذل ذکری به‌میان نیامده است و جای تعجب است دادگاه محترم حتی مبلغ صدمیلیون تومان که زوجه هنگامی‌که به‌همراه پدرش به دیوان‌عالی کشور مراجعه کرده بود گفت حاضر است در قبال طلاق بذل نماید و در دادنامه قبلی ص 350 این شعبه به آن اشاره و ذکر شده است عنایت نداشته و ذکری به‌میان نیاورده است و زوج را حتی بدون بذل مذکور، ملزم به طلاق نموده که موجه نمی‌باشد، لذا ضمن نقض دادنامه، پرونده به دادگاه محترم اعاده می‌گردد.