چهارچوب‌های قانونی جایگاه اعلام جرم در فرآیند دادرسی شکلی

نویسنده : شاملو، باقر ؛ خسروشاهی، قدرت‌الله ؛ مهدی‌پور مقدم، علیرضا ؛

(‎23 صفحه – از 105 تا 127 )

چکیده:
به دلیل نقش برجسته‌ی اعلام جرم در کشف جرایم و تعقیب آنها، بحث از چهارچوب‌های قانونی‌ای که بتوانند جایگاه اعلام جرم را تقویت کنند، اهمیت بسزایی دارد. علاوه بر ماده 66 قانون آیین دادرسی کیفری 1392، مواد مختلفی وجود دارد که می‌توانند جایگاه اعلام جرم را بسیار بهتر تبیین کنند. از طرفی، اعلام جرم با مفاهیمی چون شکایت از جرم و گزارش جرم، مشابهت‌هایی دارد که قانون‌گذار به‌خوبی تفکیک نکرده است و از طرف دیگر نیز جرم‌انگاری عدم اعلام جرم با توجه به عواملی نظیر شخصیت اعلام‌کننده جرم و فرآیندی که می‌تواند عملکرد اعلام‌کنندگان را تقویت کند، قابل توجه است. این در حالی است که شکلی از توسعه نظری و عملی توسل به اعلام جرم را می‌توان با دقت در مقررات کیفری به دست آورد؛ زیرا دسته‌بندی مرتبط با اعلام جرم در مصادیقی چون عدم اعلام جرم، تاخیر در اعلام جرم، جلوگیری از اعلام جرم و تاخیر یا عدم توجه به تعقیب جرم اعلام شده به عنوان جرم یا تخلف نوعی حمایت از جایگاه اعلام جرم است؛ ولی این دسته‌بندی‌ها پراکنده و فاقد یکپارچگی است. بر همین اساس، به نظر می‌رسد که پرداختن جامع به بسترهای تقنینی و بازشناسی تشتت و خلا تقنینی ناظر به اعلام جرم می‌تواند تحقق اهداف این تاسیس حقوقی و افزایش کارآیی عملکرد اعلام کنندگان را در پی داشته باشد.