بطلان معاملات تاجر بعد از توقف/ بررسی و نقد رای وحدت رویه شماره 561 مورخ 1370/3/28 هیئت عمومی دیوان عالی کشور

نویسنده : عرفانی، محمود ؛

(‎8 صفحه – از 193 تا 200 )

خلاصه ماشینی: “نظر به این که در موارد مشابه بین آراء شعب 17 و 18 دیوان عالی کشور و رأی شعبه 13 دیوان مذکور اختلاف نظر وجود داشته است؛لذا، با استناد به قانون وحدت رویه مصوب تیرماه 1328، پرونه امر در هیأت عمومی دیوان عالی کشور مطرح و منتهی به صدور رأی وحدت رویه شماره 561 مورخ 28/3/1370 به شرح زیر می‌گردد: “ماده 417 قانون تجارت حکم ورشکستگی تاجر را موقتا قابل اجرا شناخته است، در بند 2 و بند 3 ماده 423 قانون تجارت هم تصریح شده که تأدیه هر قرض تاجر ورشکسته اعم از حال یا موجل به هر وسیله که به عمل آمده باشد و هر معامله که مالی از اموال منقول و غیر منقول تاجر را مقید نماید و به ضرر طلبکاران تمام شود، باطل و بی‌اثر است. ملاحظه می‌شود که در حقوق فرانسه به ثبات معاملات بازرگانی اهمیت بیشتری داده شده و طرف معامله با حسن نیت، مورد حمایت قانون قرار گرفته است ولی در ماده 423 قانون تجارت ایران، قانونگذار معاملات بین تاریخ توقف و صدور حکم را باطل و بلااثر دانسته است که از هر لحاظ قابل انتقاد می‌باشد، زیرا: فاصله بین تاریخ توقف و صدور حکم در قانون تعیین نشده و چه بسا ممکن است که این مدت طولانی، مثلا پنج یا ده سال و یا بیشتر باشد و در چنین صورتی حکم بطلان معاملات و اجرای آن بسیار مشکل خواهد بود.”