تأملی بر چالشهای نظام امت امامت در تلاقی با اقتضائات دولت مدرن در نظم حقوق اساسی جمهوری اسلامی
نویسنده مسئول : مکارم، روح الله ؛ نویسنده : نیکونهاد، حامد ؛
(22 صفحه – از 71 تا 92 )
چکیده:
نظریههای متفاوتی در مقام بیان چگونگی تنظیم رابطه فرمانروایان و فرمانبرداران وجود دارد. نظریه دولت ـ ملت و نظریه امت ـ امامت از جمله مهمترین این نظریات در فضای فکری دولت مدرن و حکومت اسلامی هستند. مسلم است که اتخاذ هر یک از این نظریات ثمرات متمایزی در قانون اساسی برجای میگذارد. با این حال وضعیت قانون اساسی ایران در این موضوع در هالهای از ابهام است. از این رو این مقاله به این پرسش میپردازد که در قانون اساسی میزان توجه به هریک از نظریات امت ـ امامت و دولت ـ ملت چه قدر است. بدین منظور میتوان با بررسی انگارههای قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به پیش فرض نگارندگان آن در توجه به هریک از این نظریات دست یافت. در این مقاله برای کشف منطق قانون اساسی با رویکردی تحلیلی ـ انتقادی عمل شده است. نتیجه این تحقیق حاکی از آن است که اگرچه نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران در سطح مبانی و اهداف مبتنی بر اندیشه امت امامت سامان یافته است؛ اما بنا به علل و عواملی همه اقتضائات و لوازم فراگیر و متناسب با این نظریه در قانون اساسی وارد نشده است و در سطح ساختارها و نهادها انگارههایی از هر دو نظریه قابل مشاهده است. اگرچه که ایجاد نهادهای سیاسی و نظامی برای پیشبرد نظریه امت ـ امامت ضروری است؛ اما کافی نیست و پیادهسازی کامل این نظریه در قانون اساسی نیازمند تکمیل، اصلاح و خلق ساختارها و نهادهای سیاسی، قضایی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و نظامی است.
آخرین دیدگاهها