مطالعه تطبیقی مدیریت عالی قوه قضاییه در نظام حقوقی ایران و اتحادیه اروپا
نویسنده : پروین، خبرالله ؛ نویسنده مسئول : حیدرنژاد، ولی الله ؛
(24 صفحه – از 111 تا 134 )
چکیده:
از منظر سازمانی مدیریت قضایی به معنای نهاد و ساختاری است که به موجب قوانین و در جهت برقراری عدالت ایجاد شدهاند، که در معنای کلیتر کلیه نهادهایی را شامل میشوند که نه برای ایفای عدالت، بلکه بهمنظور مدیریت دستگاه قضایی ایجاد شدهاند، مانند وزارتخانهها و شوراهای قضایی. در کشورهای عضو اتحادیه اروپا سه مدل عمده متمرکز، نیمهمتمرکز و خودمختار در اداره قوه قضاییه وجود دارد که مهمترین مدل، اداره شورای و غیرمتمرکز قوه قضاییه است. ایده اولیه و اصلی ایجاد شوراهای قضایی در اتحادیه اروپا، جدا نگهداشتن قضاوت و فرایندهای قضایی از فشارهای سیاسی و بیرونی بهویژه قوه مجریه بوده است. شوراهای قضایی ابزاری برای حفظ و ارتقای استقلال قضایی از طریق گرفتن اختیار انتصاب قضات از قوه مجریه و سپردن آن به نهادی متشکل از قضات منتخب، نمایندگان سایر قوا و حقوقدان بوده است که امروزه گرایش روزافزونی در بین کشورهای اتحادیه اروپا در جهت اداره شورایی و غیرمتمرکز دستگاه قضایی دیده میشود. در نظام قضایی جمهوری اسلامی ایران، با توجه به ضروریات فقهی و شئون ولایت امر، ولایت بر قضا از جمله مناصب و شئون ولیفقیه قرار دارد، ازاینرو قوه قضاییه باید از طریق ولیفقیه و اذن وی اداره شود. در این بین باید گفت که اگر قبل از بازنگری قانون اساسی، تمهیدات مدیریت شورایی قوه قضاییه از نظر ترکیب، شرایط انتخابشوندگان، ساختار و…، با شرایط بهتر و سنجیدهای در نظر گرفته شده بود، عملکرد مطلوبتری بهجای میگذاشت. به هر روی تجربه دهساله مدیریت شورایی در نظام حقوقی جمهوری اسلامی ایران، چندان موفق نبود و مدیریت متمرکز پس از بازنگری کاستیهای مدیریت شورایی را تا حد زیادی جبران کرد.
آخرین دیدگاهها