کارنامه هیات عمومی دیوان عدالت اداری از 1388 تا 1394 در ترازوی حقوق شهروندی (حقوق مدنی و سیاسی)

نویسنده : آگاه، وحید؛ نبی بوربوری، محمد؛

(‎20 صفحه – از 117 تا 136 )

چکیده:
نهادهای اداری به دلیل بهره‌مندی از صلاحیت و اختیارات گسترده، به سادگی می‌توانند با وضع مقررات گوناگون، حقوق شهروندی را نقض نمایند. بدین ‌لحاظ و به دلیل دیگر، من‌جمله نظام کنترل قضایی و در ایران، دیوان عدالت اداری‌‌ برای مهار قدرت اداره پایه‌گذاری شده است. از مهم‌ترین ارکان دیوان، هیات عمومی است که سه خروجی دارد: آرای ابطالی، وحدت و ایجاد رویه. در این نوشتار، رویه هیات عمومی دیوان از 1388تا 1394 بررسی شده و رای‌های صادره در مقام حمایت از حق‌ها و آزادی‌ها استخراج و تحلیل شده‌اند، لذا این پژوهش در مورد آرای ایجابی هیات عمومی است و منظور از آن، مواردی است که هیات عمومی با تکیه بر صلاحیت خود، ورود کرده و حقوق شهروندی را حراست نموده است. از این‌ رو مساله پژوهش، این بوده که در سال‌های مذکور، حق‌های مدنی و سیاسی شهروندان با چه کیفیتی در هیات عمومی دیوان، تضمین شده است؟ نتیجه اما حکایت دارد که از مجموع آرای مورد مطالعه، 21 رای مربوط به حقوق مدنی است که به نحو آشکاری، اندک می‌نماید. بیشترین رای نیز در خصوص مراعات برابری است که نشان می‌دهد پس از گذشت قریب به 40 سال از پیروزی انقلاب اسلامی، تساوی و منع تبعیض منفی، همچنان مساله اول مردم، دیوان و حتی حکومت است.