تحلیل ضمان قهری مشاور ژنتیک در رابطه با خطای تشخیص قبل از تولد

نویسنده : پارسا، الهه؛ عباسی، محمود؛ کریمی، عباس؛ رحمانی منشادی، حمید؛ جعفری، محمدحسین؛

(‎19 صفحه – از 99 تا 117 )

چکیده:
فناوری ژنتیکی یکی از انقلاب های بزرگ در زمینه علم پزشکی بوده است که به سرعت در زمینه اکتشافات زیست شناسی و سلولی مولکولی و پروژه ژنوم انسانی در حال پیشرفت است. پیشرفت در آزمایشات ژنتیکی به مردم این اختیار را میدهد که از ابتلا به بیماریهای خاص جلوگیری کنند و همچنین مانع تولد کودک با اختلالات ژنتیکی خاص شوند. با پیشرفت این علم مشاوران ژنتیک موظف هستند که اطلاعات جدیدی در رابطه با بیماریها در اختیار مراجعه کنندگان قرار دهند که در صورت تخلف از این وظیفه مسوول شناخته می شوند. مقاله حاضر که در همایش بین المللی حقوق پزشکی (حقوق ژنتیک) ارائه شده است، مقاله ای توصیفی تحلیلی است و شیوه گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای است و از مقالات ترجمه شده و پایان نامه ها و تجارت سایر کشورها استفاده شده است. یافته ها حاکی از این است که زمانی که یک مشاور ژنتیک ارائه خدمت مشاوره را تقبل می کند، از نظر قانونی موظف است منافع مراجعه کننده را درنظر گرفته و از او مراقبت نماید و انتظارات وی را پاسخ دهد. مشاوری که به مراجعه کننده بی توجهی می کند و مراقبت های لازم را انجام نمی دهد، از نظر قانونی مسوول شناخته می شود. بیشتر موارد قصور حرف های یا خطای شغلی نتیجه بی توجهی می باشد. برخی بر این عقیده هستند که مشاور ژنتیک ضامن خسارت وارده به والدین و فرزند معلول نمی باشد، اما با توجه به مطالعات صورت گرفته دور از انصاف است که در صورت فراهم بودن تمام ارکان ضمان (خطا، وجود ضرر، رابطه سببیت بین ضرر وارده و تقصیر) مشاور ژنتیک را مبرا از مسوولیت بدانیم. بنابراین والدین و فرزند معلول می توانند بر طبق قواعد ضمان قهری در قالب تولد ناشی از خطا و زندگی ناشی از خطا در دادگاه های عمومی یا در دادسرای انتظامی پزشکان طرح دعوا کرده و خسارات وارده را مطالبه یا اقامه شکایت انتظامی نمایند. نتایج این تحقیق نشان می دهد که اثبات تقصیر در رابطه با مشاور ژنتیک از سایر عوامل زیان متفاوت است، لیکن در حقیقت تعهدی که به عنوان تعهد به اطلاعرسانی دقیق بر دوش مشاور ژنتیک سنگینی میکند، موجب می شود که مراجعه کننده در صورتی که ثابت کرد به مشاور ژنتیک مراجعه داشته است، از آن پس مشاور ژنتیک در رابطه با تعهد اطلاعرسانی مدعی محسوب می شود و اینکه اطلاعات لازم را به مراجعه کننده داده است، به عنوان ادعایی محسوب میشود که توسط وی باید اثبات گردد. علاوه بر این مورد در رابطه با اشخاصی که می توانند طرح دعوا کنند، این بحث ویژگی خاص دارد که والدین می توانند در قالب طرح دعوای تولد ناشی از خطا تمام خسارات وارده فوق العاده را تا سن رشد مطالبه کنند. همچنین طفل می تواند در قالب طرح دعوای زندگی ناشی از خطا فقط هزینه های مربوط به بعد از سن رشد را خواستار شود. ضروری است دادگاه ها علاوه بر صدور حکم بر پرداخت مبلغی به عنوان خسارت در قالب دیه یا ارش، به علت عدم قابلیت تعیین خسارات آینده و استمرار آثار تلخ آن به پرداخت مستمری برای آینده فرزند معلول نیز حکم صادر نمایند.