تابعیت در حقوق ایران (شرح و بحث انتقادی راجع به اعمال نظام خاک در ایران)

نویسنده : حیدری، مسعود؛

(‎5 صفحه – از 73 تا 77 )

خلاصه ماشینی: “اگر کسی به هیچ دولتی،وابستگی بصورت‌ تابعیت،نداشته باشد در یک وضع غیر عادی بسر میبرد و در مسایل گوناگون و اعمال متعدد در زندگی‌ روزانه خود با اشکالات زیادی روبرو میشود،ولی متأسفانه در بعضی موارد،بعلت مهاجرت از کشوری‌ بکشور دیگر یا مجازات اخراج از تابعیت یا وجود قانون خاص فی المثل سلب تابعیت از کسی که‌ بقصد جلای وطن از کشورش خارج میشوند و یا مخیر بودن شخص برای انتخاب بین دو یا چند تابعیت‌ و امتناع او از این انتخاب،اشخاصی پیدا میشوند که این رابطهء سیاسی معنوی با دولت معینی را ندارد و در اصطلاح بدون تابعیت یا آپاترید (apatride) نام دارند. »درست است که اغلب کسانیکه در ایران ساکن هستند در ایران متولد شده‌اند ولی ما نمیتوانیم بطور مسلم بگوئیم که قانونگذار ایران در بند اول ماده 976 فرض‌ کرده است که هرکس که در ایران سکونت دارد در ایران متولد شده است و با این تعبیر از نظر قانونگذار تحصیل تابعیت ایران را به آنان ناشی از اعمال نظام خاک بدانیم. ولی قبلا ناگزیر از تذکر این نکته هستیم که مراد از ساکنین ایران هستند که در ایران اقامت دارند و از این مطلب نتیجه میگیریم که حکم مندرج در بند 1 ماده 976 صرفا یک امارهء و فرض قانونی این است که هرکس در ایران اقامت دارد ایرانی است‌ مگر آنکه به وسیلهء سند تابعیتی که مورد اعتراض دولت ایران نباشد تابعیت خارجی خود را ثابت‌ کند.”