تصحیح و توجیه فقهی حقوقی توفیق اسناد تجاری

نویسنده : یثربی قمی، سید علی محمد؛

(‎22 صفحه – از 115 تا 136 )

چکیده:
اسناد تجاری اموالی ابزاریاند که انتقال، قبض و اقباض آنها به منزله انتقال، قبض و اقباض ارزش مندرج در آنهاست . این اسناد در واقـع «سـرمایه هـای نـوین » جامعـه را بـا کاربردهـای گونـاگون تشکیل می دهند؛ یکی از کاربردهای آنها در عرف تجاری «توثیق تجاری» اسـت . حسـب قـوانین بسیاری از کشورها، توثیق تجاری با روش «ظهرنویسی برای وثیقـه » انجـام مـی شـود. بـا توجـه بـه اینکه قانون تجارت ایران نسبت به این کاربرد ساکت است ، در نظر ابتدایی با عقد رهن ، تحلیل و توجیه می شوند. این تحلیل به دلیل عدم تطابق با شرایط رهن در قانون مدنی ، با مشکلاتی مواجـه است . تلاشهای بسیاری از سـوی اسـاتید و پژوهشـگران فقـه و حقـوق در جهـت تطبیـق و ارائـه راهحل های نسبتا مناسبی صورت گرفته است که هرکدام ضمن برخورداری از محاسـن ، خـالی از اشکال علمی و عملی نیست . این نوشتار، تلاشی است برای توجیه فقهی ـ حقوقی توثیـق اسـناد تجـاری بـه عنـوان عقـدی مستحدث و نوپدید و مشمول آیه «اوفوا بالعقود» تا زمینـه قـانونی شـدن آن در لایحـه تجـارت در دست تصویب مجلس شورای اسلامی (ماده ٣٤٩) یا با اضافه کردن تبصرهای بـه مـاده ٢٤٧ قـانون تجارت فعلی فراهم شود و گامی باشد برای رفع این مشکل حوزه بازرگانی و بانکی .