تأثیر رضایت پیشین مجنی علیه در سقوط قصاص و دیه

نویسنده : آقایی نیا، حسین؛ عالمی طامه، محمد مهدی؛

(‎22 صفحه – از 111 تا 132 )

چکیده:
از مسائل مطرح در حقوق کیفری و فقه جزایی، تاثیر یا عدم تاثیر رضایت پیشین مجنی علیه بر ایراد جنایت بر وی در سقوط قصاص و دیه است؛ هر چند فقهای امامیه و اکثر فقهای عامه، چنین اذن و رضایتی را حرام دانسته، از منظر احکام وضعی (قصاص و دیه)، در این باره سه نظر وجود دارد. در حالی که بسیاری از فقهای امامیه و عامه به سقوط قصاص و دیه قائل اند، برخی به ثبوت قصاص فتوا داده، عده ای نیز به ثبوت دیه قائل شده اند. با وجود اختلاف نظر در فتاوی، قانونگذار که باید یکی از آرای موجه را برگزیند، سکوت اختیار کرده و تنها مادّه ای که مقررات مشابهی با بحث مذکور دارد، مادّه 268 قانون مجازات اسلامی است. به نظر می رسد مقررات این مادّه فقط به عفو پس از جنایت مربوط بوده، درباره رضایت پیشین جرم، ساکت است. این نوشتار می کوشد به تبیین، تحلیل و ارزیابی هر یک از ادله اقوال مذکور با رویکردی کاملا استدلالی بپردازد و به جهت تاثیر مستقیم تعیین صاحب بدوی قصاص، آرای فقهی در این باره بررسی و در نهایت، راهکاری تقنینی برای برون رفت از خلا قانونی ارائه گردد.