اثر تعذر حضور شاهد برای ادای گواهی

نویسنده : حسن زاده، مهدی؛

(‎18 صفحه – از 95 تا 112 )

چکیده:
ممکن است حضور شـاهد نـزد قاضـی بـرای ادای شـهادت، بـه دلایلـی همچـون غیبـت ، بیماری، مسافرت یا حبس ، متعذر باشد. در فقه در چنین مواردی، شهادت بر شهادت مورد قبول واقع شده است . در قوانین نیز در مواد ١٣٢٠ق .م. و ٢٣١ق .آ.د.م. گواهی بر گـواهی در این موارد پذیرفتـه شـده اسـت . بـا وجـود ایـن ، در مـواد ٢٤٤ و ٢٤٥ق .آ.د.م. اسـتماع گواهی در خارج از دادگاه در موارد معذوربـودن گـواه از حضـور در دادگـاه و اسـتماع گواهی در دادگاه دیگر که گواه در مقر آن اقامت دارد، اجازه داده شده اسـت ؛ بنـابراین در حقوق ما این پرسش مطرح است کـه اثـر تعـذر حضـور شـاهد، «اسـتماع گـواهی بـر گواهی» یا «استماع گواهی در خارج از دادگاه یا به وسیله دادگاه دیگر» و یا «هردو مورد» است ؟ مطالعه و بررسی مواد مذکور و ماده ٢٤٦ق .آ.د.م. نمایان میسازد که در ایـن بـاره باید میان موارد استناد به شهادت ذیل همین عنوان و به عنوان دلیل شرعی و قانونی واجد شرایط و موارد استناد به این دلیل ، نه ذیل عنوان گواهی واجد شـرایط ، بلکـه بـا عنـاوین دیگر مانند اماره قضایی تفاوت قائل شد.