انعطاف‌پذیری مالکیت منابع نفتی در فقه اسلامی
نویسنده : ابراهیمی، سیدنصرالله؛ نویسنده مسئول : زاغری، حسنا؛
(23 صفحه – از 9 تا 31 )
چکیده:
در نظام حقوقی ایران، مالکیت بر منابع طبیعی و نفت و گاز به صورت خاص، متاثر از نوع نگاه اسلامی به این منابع است که غالبا ذیل عنوان معادن بحث می‌شود. در فقه اسلامی 4 نظریه نسبت به مالکیت و بهرهبرداری از معادن وجود دارد که انفال و یا مشترکات عمومی دانستن این منابع از شهرت بیشتری میان فقهای متاخر و متقدم برخوردار است. از آنجا که انتخاب نوع مالکیت منابع و تعیین مالک آن بر موضوعات مهمی چون روش مدیریت منابع، نحوه هزینهکرد و مصرف درآمدهای حاصله، همچنین انتخاب نوع قرارداد تاثیر مستقیم دارد؛ در این مقاله به تشریح انفال و مشترکات عمومی و تبیین آثار پذیرش آن چون مالک، ضابطه تشخیص، روش بهرهبرداری، مالکیت بهره‌بردار و نحوه هزینهکرد و مصرف درآمدهای حاصله پرداخته شد و مشخص گردید اختلاف مالک در انفال و مشترکات عمومی که در اولی، امام و در زمان غیبت حکومت اسلامی و در دومی، عموم مردم است؛ منجر به تفاوت در مدیریت و بهرهبرداری از منابع و نحوه هزینهکرد درآمدهای حاصله می‌شود؛ از این‌رو می‌توان با توجه به شهرت هر دو مبنا که مستند به ادله قوی و استدلال‌های قابل توجه است؛ مالکیت منابع نفتی را انعطاف‌پذیر دانسته و با امعان‌نظر به تامین منافع ملی، هر یک از این مبانی را انتخاب نمود.
آخرین دیدگاه‌ها