امکان‌سنجی نظارت بر صلاحیت تفسیری قضات با الگو از رویکردهای نوین نظارت در حقوق اداری
نویسنده : یاوری، اسدالله؛ حسنوند، محمد؛
(23 صفحه – از 243 تا 265 )
مقاله
چکیده:
صلاحیت تفسیری قضات همواره با موافقت‌ها و مخالفت‌هایی مواجه بوده است. موافقان آن را نهادی ضروری و کارا برای پویایی قوانین می‌دانند که همگام با دگردیسی‌های اجتماع موجب نزدیک‌سازی متن قوانین با مقتضیات سیاسی و حقوقی جامعه خواهد شد و مخالفان با ادعاهایی نظیر: نقض حاکمیت قانون، افزایش خطر خودسری، فساد و نقض حقوق بنیادین، روی خوشی بدان نشان نمی‌دهند. با وجود انتقادات، تفسیر قضایی بخشی جدانشدنی از منابع حقوق، فرایند دادرسی و تطبیق قوانین با واقعیات دعاوی است. بنابراین آنچه امروز باید دغدغه و محور بحث‌های حقوقی قرار گیرد، چگونگی نظارت‌پذیری و کنترل این نهاد حقوقی است و نه نفی آن. به‌نحوی که در وهله نخست، الزامات اصول پاسخگویی و حاکمیت قانون رعایت شود و در گام بعدی، توازنی مناسب میان تفسیر قاضی با روح قانون، اصول حقوقی و حقوق بشر و شهروندی برقرار شود. تحقق این آرمان، به یک راه‌حل دوسطحی منوط است. سطح اول: شناسایی ماهیت ویژه و سیال امر قضایی و پذیرش تفاوت بنیادین آن با اجرای قانون توسط نهادهای اجرایی. سطح دوم: شناسایی نهاد صلاحیت تفسیری به‌عنوان یک نهاد ویژه حقوقی و پیش‌بینی سازوکارهای کنترلی پیشینی و پسینی با الهام از روش‌های نوین نظارت در حقوق اداری همچون حقوق نرم و نظارت شبکه‌ای؛ که این امر خود مستلزم فهم صحیح از ماهیت، کارکرد و روش حقوق عمومی مدرن و پذیرش تمایز آن با حقوق عمومی کلاسیک و حقوق خصوصی و کیفری خواهد بود.
آخرین دیدگاه‌ها