بررسی جایگزین های حبس در نظام جزایی ایران با تاکید بر اصل تناسب

نویسنده : دشتبانی روزبهانی، محمد؛ هاشمی، سید حسین؛ دارابی، شهرداد؛ شمس ناتری، محمد ابراهیم؛

(‎38 صفحه – از 25 تا 62 )

چکیده:
ﺑﻌﺪ از ﺷﮑﺴﺖ ﻧﻈﺮﯾﻪ ﻫﺎی اﺻﻼح و درﻣﺎن و در ﭘﯽ آن ﺑﯽ اﻋﺘﺒﺎر ﺷﺪن ﻣﺠﺎزات ﺣﺒﺲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺳﻼح راﻫﺒـﺮدی در ﻧﻈﺮﯾـﻪ اﺻﻼح و درﻣﺎن، و ﻧﺎﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮدن آن ﺑﺎ اﻫﺪاف ﻣﺠﺎزات ﻫﺎ، ﺷﺎﻫﺪ رﺷﺪ ﻣﺠﺎزات ﻫﺎی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺣﺒﺲ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻋﺎم و ﺧـﺎص در ﺳﺎﻣﺎﻧﻪ ﮐﯿﻔﺮی ﮐﺸﻮرﻫﺎ، ﺑﺎﻻﺧﺺ ﮐﺸﻮرﻫﺎی اروﭘﺎﯾﯽ و ﺣﺘﯽ در اﯾﺮان ﻫﺴﺘﯿﻢ. در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ دو ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳﺖ اول اﯾﻨﮑﻪ روﯾﮑﺮد ﻋﻤﻮﻣﯽ اﻧﺪﯾﺸﻤﻨﺪان ﺣﻘﻮق اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺠﺎزات ﻫﺎی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺣﺒﺲ اﺻﻮﻻ، راﻫﮑـﺎری ﺑـﺮای ﮐـﺎﻫﺶ ﺟﻤﻌﯿﺖ زﻧﺪان ﻫﺎ اﺳﺖ و ﻣﺤﻘﻖ در اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ در ﭘﯽ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﺠﺎزات ﻫﺎی ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﺣﺒﺲ در ﻧﻈﺎم ﺟﺰاﯾﯽ اﯾﺮان را از درﯾﭽﻪ )اﺻﻞ ﺗﻨﺎﺳﺐ( ﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار دﻫﺪ. دوم اﯾﻨﮑﻪ ﻧﮕﺮش ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬار در ﮐﯿﻔﺮدﻫﯽ ﺑﻪ ﭼﻪ ﻧﺤﻮ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫـﺎی ﺳﺰاﮔﺮاﯾﯽ و ﻓﺎﺋﺪه ﮔﺮاﯾﯽ ﺑﻮده اﺳﺖ. و ﺑﺮای ﻣﺘﺒﻠﻮر ﮐﺮدن ﺷﺪت ﺟﺮم و ﯾﺎ ﺷﺨﺼﯿﺖ ﻣﺠﺮم ﭼﮕﻮﻧﻪ از ﻣﻌﯿﺎرﻫـﺎی ﻋﯿﻨـﯽ و ذﻫﻨـﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮده اﺳﺖ. اﻣﺎ در اﯾﻦ راﺳﺘﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻨﺘﯽ ﺑﻮدن ﻧﻈﺎم ﺟﺰاﯾﯽ اﯾﺮان در ﺗﻼﻗﯽ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎی ﻋﯿﻨﯽ ﺑﺮ ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ذﻫﻨﯽ در ﺳﻨﺠﺶ ﺷﺪت ﺟﺮم در اﺳﺘﻔﺎده از ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎی ﺣﺒﺲ، ارﺟﺤﯿﺖ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﺗﻌﯿﯿﻦ ﺟﺎﯾﮕﺰﯾﻦ ﻫﺎی ﺣﺒﺲ ﺑﺮاﺳﺎس ﺷـﺪت ﺟـﺮم ﺑـﺮ اﻫﺪاف ﻣﺠﺎزات ﻫﺎ رﺟﺤﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪ ای، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ، ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ قرار گرفته است.