حکمرانی خوب، حاکمیت و حکومت در ایران
نویسنده : زارعی، محمد حسین؛
(48 صفحه – از 155 تا 202 )
چکیده:
حکمرانی خوب مفهومی است مشتمل بر معیارها و استانداردها،رویه‌ها و اصول حکومتداری که دولتها از طریق آن امور عمومی را به انجام می‌رسانند، منابع عمومی را اداره می‌کنند و حقوق بشر را تضمین می‌نمایند.از ارکان مهم حکمرانی خوب می‌توان شفافیت،مسؤولیت،پاسخگویی،مشارکت،حاکمیت قانون و انعطاف‌پذیری دولت را نام برد.حکمرانی خوب نسبت نزدیکی با مردم‌سالاری و فرآیندهای دمکراتیک دارد و به سخن بهتر،مجموعه‌ای از معیارها و شاخصه‌های کاربردی نظام‌های سیاسی دمکراتیک در ابعاد فرآیندی،ساختاری و ماهوی است.از سوی دیگر،تحقق این مفهوم و حاکمیت دمکراتیک مستلزم حکومت(نهادها و ساختارهای)دمکراتیک و جمهوری است. اصل تفکیک و تعامل قوا به عنوان یک اصل سازمانی در خدمت حقوق بشر و آزادیها بوده و با توزیع و سرشکن نمودن اقتدار سیاسی،نظام پاسخگویی و نظارت متقابلی را ایجاد می‌نماید که حاصل آن حکومت پاسخگو،شفاف و قانونمند است.بدین لحاظ حکمرانی خوب پیوند وثیقی با نوع ساختار حکومت دارد و ساختارهای دمکراتیک از شرایط پیشینی حکمرانی خوب است. در تحلیل نظام سیاسی ایران،حاکمیت دارای دو منشأ جمهوریت و اسلامیت است.ارزشهای جمهوریت منجر به تأمین نهادها و مقامات منتخب و دمکراتیک شده و اسلامیت منشأ پیدایش نهادهای عالی نظارتی،کنترلی و فراقوه‌ای گردیده‌اند.به همین دلیل،منشأ حاکمیت در ایران از اصول بنیادین حکمرانی خوب فاصله داشته و حکومت از منطق اصل تفکیک و تعامل قوا پیروی نمی‌نماید.در نتیجه،قانون اساسی الگویی خاص و منحصر به فرد از حکومت ایجاد کرده است که نمی‌تواند به عنوان فرآیندها و بسترهای ساختاری و تشکیلاتی حکمرانی خوب به شمار آید.
آخرین دیدگاه‌ها