بررسی تطبیقی دیدگاه عقلانیت انتقادی در اندیشه های پوپر و هابرماس

نویسنده : باقری ایلخچی، جهانگیر؛ نازلیان، مهناز؛

(‎20 صفحه – از 45 تا 64 )

چکیده:
اندیشه سیاسی پوپر و هابرماس بر مبنای رابطه عقلانیت و انتقاد شکل گرفته است ، به صورتی که عقلانیت و انتقاد دو مفهوم کلیدی در اندیشه های این دو فیلسوف سیاسی محسوب می شود، اما با این حال تفاوت هایی نیز دارند. پوپر عقلانیت را به صورت یکپارچه می بیند، غیریت سازی عقلانی و غیرعقلانی دارد و تاریخی گری و کل گرایی هابرماس را رد می کند. از طرفی هابرماس یکی بودن روش های علمی را نقد کرده و به تفاوت های معرفت شناختی تاکید می کند. سوال مقاله حاضر این است که : با توجه به اینکه انتقاد و عقلانیت دو مولفه اصلی اندیشه پوپر و هابرماس می باشد، نکات افتراق و تشابه تفکر آنها در کجاست ؟ فرضیه این است : وجود دو عنصر عقلانیت و انتقاد در اندیشه پوپر و هابرماس منجر به این شده که با وجود تعلق آنها به دو سنت فکری متفاوت به نتایج مشابه برسند. هدف مقاله این است که نشان دهد چگونه با وجود تعلق پوپر و هابرماس به دو سنت و ایدئولوژی متفاوت به نتایج مشابه رسیده اند. روش ما در این مقاله مقایسه ای و تطبیقی است . مهمترین نتایج و کاربرد آن در محافل آکادمیک و سیاسی و نهادهای مدنی نظیر احزاب و جهت دهی به سیاستمداران می باشد.