آثار ایفاء در تعهدات قراردادی
نویسنده : قاسمی، محسن؛
(28 صفحه – از 187 تا 214 )
چکیده:
آثار وفای به عهد به دو دستة آثار مشترک در تمام انواع تعهدات قراردادی و آثار خاص در برخی از آنها تقسیم میگردد.از میان آثار مشترک، مهمترین اثر، همان برائت ذمه متعهد اصلی و سقوط تعهد اوست به طوری که دیگر آثار عمدتا تابع آن بوده و تحقق آنها منوط به تحقق این اثر اصلی است، چنانکه میتوان گفت، ایفاء با بریکردن ذمة متعهد اصلی از تعهد و دین، بسیاری از آثار دیگر نظیر سقوط تعهدات تبعی و مسئولیت ضامنان، سقوط حق حبس، آزادی سند تعهد و وثائق آن را نیز در پیدارد. همچنین ایفاء از یک سو موجب تبدیل دین طبیعی به دین حقوقی میشود و از سوی دیگر، اثبات کنندة نفس تعهد و نشان دهندة وجود قبلی آن است و این اثر به طریق برهان إنی(استدلال بر وجود علت از راه معلول) و بر مبنای غلبه رفتاری خاص میان عقلاء عالم بهدست میآید.آثار خاص ایفاء در برخی تعهدات قراردادی نیز قابل توجه است: انتقال مالکیت در عقودی که مورد معامله در آنها کلی است و همچنین در عقود عینی و بیع با شرط ذخیرة مالکیت از یکسو و سقوط حق فسخ(خیارات) و نیز جلوگیری از تحقق آن از سوی دیگر، از آثار مهم ایفاء در برخی قراردادها است. بهاین ترتیب میتوان آثار ایفاء را در سه تقسیمبندی «اصلی و فرعی»، «مشترک و خاص» و «ثبوتی و اثباتی» مرتب کرد. این تنوع، پرشماری و گوناگونی در آثار را که بعضا موجب شگفتی است شاید در هیچ یک از نهادهای حقوقی دیگر نتوان یافت و از این جهت«ایفاء در تعهدات قراردادی» را باید منحصر به فرد به شمار آورد.
آخرین دیدگاهها