بررسی تطبیقی حقوق پناهندگی در فقه امامیه و کنوانسیون 1951 ژنو

نویسنده : سیفی آتشگاه، بابک؛

(‎12 صفحه – از 65 تا 76 )

چکیده:
پدیده پناهندگی از زمان‌های دور وجود داشته و امروزه در قرن بیست و یکم نیز همچنان یکی از مهمترین مشکلات جامعه جهانی به حساب می‌آید. قدمت پناهندگی به اندازه زندگی اجتماعی بشری بوده و در هر تاریخ و جامعه‌ای مطابق با سنت‌ها و فرهنگ آن جامعه راه حلی برای آن ارائه شده است. انسان همیشه در طول تاریخ در مقابل برخی از تهدیدات طبیعی و غیرطبیعی سعی داشته است پناهگاه مناسبی برای ادامه حیات خود تهیه نماید. هرانسانی بنا به هر دلایلی جان یا حقوق خود را به مخاطره ببیند حق دارد به کشور دیگری پناه برد. وجود احکام و مقرّرات کامل راجع به پناهندگی در فقه، اشاره صریح آیات قرآنی، روایات اسلامی و آراء فقها به حق پناهندگی و اهمیت و تبیین حقوق پناهنده، از جمله دلایل بررسی تطبیقی آن با کنوانسیون 1951 ژنو می‌باشد. همچنین در حقوق بین‌الملل نیز نسبت به رعایت حقوق پناهندگان تاکید شده است. پناهندگی در فقه اسلام هم از جمله نهادها و حقوقی است که تحت عنوان «استجاره و امان» آمده است. علم‌رغم وجود تاکیدات و تشکیل کنوانسیون‌ها و اتخاذ تدابیر گوناگون در مورد پناهندگی، به دلیل نبود ضمانت اجرایی در این خصوص دولت‌های پذیرنده پناهنده، خود را ملزم به رعایت این مقرّرات نمی‌بینند. این مقاله، با رویکرد تحلیلی-توصیفی، به بررسی تطبیقی حقوق پناهندگی در فقه و کنوانسیون 1951 ژنو، پرداخته است.