بررسی تحولات حقوق کودکان و نوجوانان بزه دیده درمرحله تحقیقات مقدماتی درپرتو قانون آئین دادرسی کیفری 1392

نویسنده : ساقیان، محمد مهدی؛ صادق نژاد، مجید؛ ملائی، مریم؛

(‎24 صفحه – از 83 تا 106 )

چکیده:
کودکان و نوجوانان بزه­دیده در فرآیند کیفری افراد آسیب­پذیری محسوب می­گردند که حمایت از آنها باید در همه مرحله های فرآیند کیفری مورد توجه کارگزاران عدالت کیفری باشد. در چند دهه ی اخیر سیاست گذاران جنایی به منظور عادلانه و اثر بخش کردن تدابیر و اقدام های حمایتی نظام ویژه ای را جهت رعایت منافع این دسته از بزه دیدگان پی­ریزی کرده­اند. در گستره سیاست جنایی ایران نیز برخی تدابیر ویژه ماهوی و شکلی با الهام از معاهدات بین­المللی و مطالعات حقوق تطبیقی، در راستای حقوق بزه­دیدگان پیش­بینی شده است. در ابتدای مرحله فرآیند کیفری دسترسی آسان بزه­دیده به نهادهای عدالت کیفری، رفتار کرامت­مدار با او، مطلع نمودن وی از حقوق خود، از مهم­ترین نوآوری­ها به­شمار می­رود. با توجه به اینکه، کودکان بزه­دیده با طرح شکایت و اعلام جرم به مقامات در به حرکت در آوردن چرخ­های عدالت کیفری نقش ویژه­ای دارند، بنابراین رعایت حقوق آنها در تمامی مراحل عدالت کیفری از قبیل، حق مشارکت کودک در طول فرآیندرسیدگی، تأمین امنیت، همراهی حامی و وکیل، جبران خسارت، اطلاع­رسانی، توانمندسازی و …. در مشارکت فعال کودکان و نوجوانان بزه دیده در عدالت کیفری نقش اساسی دارد. قانون آئین دادرسی کیفری 1392 همگام با سایر تحولات کشورهای دیگر، بدون این­که مقررات ویژه­ای درخصوص اطفال بزه­دیده پیش­بینی نماید، سعی نموده­ ­است حمایت از حقوق بزه­دیدگان و مشارکت فعال آنان در فرآیند کیفری را ارتقا بخشد. در این نوشتار، این تحولات در مرحله تحقیقات مقدماتی و چگونگی تأثیرپذیری آنها از اسناد بین­المللی و مطالعات حقوق تطبیقی، مورد بررسی قرار می­گیرد.