مهم ترین جلوه های کیفرزدایی در قانون جدید مجازات اسلامی

نویسنده : بابایی، محمدعلی؛ غلامی، میثم؛

(‎22 صفحه – از 59 تا 80 )

چکیده:
اعمال مجازات بر افراد ناقض هنجارهای جامعه، سابقه¬ای به قدمت جوامع انسانی دارد؛ چرا که لازمه حیات یک نظام اجتماعی، از یک سو تبعیت و پیروی از قوانین و مقررات و از سوی دیگر، مجازات قانون¬شکنان است. این قوانین و مقررات در گذر زمان، در جوامع مختلف اشکال گوناگونی داشته و در مقاطع زمانی مختلف، دستخوش تغییر بوده است. البته در این مسیر، همواره با چالش¬هایی نیز مواجه بوده است. امروزه یکی از چالش¬های اساسی در بحث قوانین ، این است که توسل بیش از حد به ضمانت اجراهای کیفری ، باعث محدود شدن آزادی¬های افراد، تحمیل هزینه زیاد به دولت و خلل در عملکرد دستگاه قضا شده است. به عنوان یک راه حل، قانون-گذاران غالبا راهبردهای عقب¬نشینی نظام کیفری را در قالب سیاست¬های ، جرم زدایی، کیفرزدایی و قضازدایی پیش¬بینی کرده¬¬¬اند. در این میان، کیفرزدایی به عنوان یک راهبرد اساسی در سیاست جنایی کشور¬ها، بیش از سایر سیاست¬های عقب نشینی نظام کیفری، مورد توجه قانون¬گذاران قرار گرفته است؛ زیرا با حفظ وصف مجرمانه برای رفتاری که تنها واکنش کیفری از آن زدوده شده است، محظورات و محدودیت-های کمتری نسبت به سایر سیاست¬ها دارد. در ایران نیز، راهبرد کیفرزدایی به صورت آگاهانه در جهت کاهش بار نظام کیفری، قوانین برنامه سوم، چهارم و پنجم توسعه، سیاست¬های کلان قضایی از سوی رهبری و نیز لوایح پیشنهادی قوه قضائیه به مجلس شورای اسلامی مورد توجه قرار گرفته است که در حال حاضر، نمونه¬های آن را می¬توان در قانون مجازات اسلامی جدید التصویب مشاهده کرد. این مقاله، ضمن بررسی سیاست کیفرزدایی، به مهم¬ترین جلوه¬های آن در قانون مذکو رمی¬پردازد