آزادی عقیده و بیان در اندیشه های آیت الله جوادی آملی با نگاهی به حقوق غرب

نویسنده : جوانمرد فرخانی، ابراهیم؛ نوری، علی؛

(‎24 صفحه – از 57 تا 80 )

چکیده:

پرسش از آزادی و تفسیر آن همواره در طول تاریخ موضوع تأمل اندیشمندان و متفکران بوده است. اندیشه ملحدانه رهایی از قیود دینی را معنای آزادی می‌داند؛ اما تفکر موحدانه صیانت از حدود دینی را آزادی می‌نامد. این مسأله از آن جهت اهمیت پیدا می‌کند که تفاوت در برداشت معنای آزادی موجب شده تا برخی از متفکران غربی سوء استفاده‌های ابزاری از حق آزادی را اقدامی در چارچوب آزادی عقیده و بیان بدانند. در این میان، آیت­الله جوادی آملی سلسله معیارهایی را برای آزادی مشخص می­کند و بحث از سازگاری و ناسازگاری آزادی با مؤلفه‌های اسلامی را تبیین می‌نماید. به همین جهت، نگارندگان بحث یاد شده را از دیدگاه آیت الله جوادی آملی بررسی نموده‌اند. هدف اصلی این تحقیق، بررسی ابعاد ارزشی، تبیینی و هنجاری حق آزادی عقیده و بیان در ساختار نظام‌های معرفتی مختلف است. روش تحقیق مقاله حاضر تحلیلی توصیفی است. اطلاعات تحقیق نیز به صورت کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که آزادی در دستگاه فلسفی این حکیم متأله یکی از اوصاف نفسانی است که به لحاظ تشکیکی بودن آن هیچ‌گاه نمی‌تواند مطلق و نامحدود باشد. از این منظر، آزادی حقیقی زمانی واقعیت می‌یابد که بر مبنای عقل و نقل باشد.