حقوق پناهندگی در اسلام: منبعی برای توسعه ی حقوق بین الملل پناهندگی

نویسنده : موسی زاده، ابراهیم؛ کهریزی، رزیتا؛ ‏

(18 صفحه – از 39 تا 56)

چکیده:

حقوق پناهندگی در اسلام با داشتن صبغة مثبت، از زمان جاهلیت (مفهوم جوار)، حمایتی حداکثری و نظام‌مند را به پناهندگان و پناه‌جویان ارائه می‌دهد. در این زمینه، منابع اسلامی، اعم از آیات قرآن کریم، روایات، سیرة پیامبر صلی الله علیه و آله و ائمة اطهار علیهم السلام و خلفای اسلامی و نیز آراء فقها و حقوق‌دانان بر این حمایت با حداقل مستثنیات تاکید دارند. عقد «استیمان یا امان»، پناهندگی به افراد مسلمان و غیرمسلمان در عصر غیبت، و حقوق و تکالیف پناهندگان و دولت‌های اسلامی در قبال یکدیگر از جمله موضوعات بررسی شده است. با توجه به آیات، روایات و سیرة معصومان علیهم السلام مشاهده می‌شود که پناهندگان در حمایت آحاد جامعة اسلامی و دولت اسلامی قرار دارند، مگر اینکه هدف فرار از عدالت و قانون باشد که در این حالت، مشابه کنوانسیون ژنو، حمایتی در کار نخواهد بود. با توجه به گسسته بودن حمایت‌های ارائه‌شده تحت حقوق بین‌الملل، پناهندگی کنونی و عدم کفایت آنها، دین مبین اسلام می‌تواند به‌عنوان منبع حقوقی، اخلاقی و بشری به ارتقا و توسعة بیش از پیش حقوق بین‌الملل پناهندگی یاری رساند.