دسته: آذر و دی 1397 – شماره 131

بررسی تطبیقی قانون حاکم بر احوال شخصیه پناهندگان با نگاهی به حقوق ایران و اسناد بین‌المللی

نویسنده : نیاقی، امید ؛ (‎9 صفحه – از 61 تا 69 ) چکیده:یکی‌از‌پدیده‌های‌مهم‌و‌درعین‌حال‌مشکل‌آفرین‌در‌چند‌سال‌و‌حتی‌یک‌دهه‌اخیر‌که‌توجه‌جامعه‌ی‌بین‌المللی و‌به‌طور‌خاص‌کشورهای‌اروپایی‌را‌به‌خود‌معطوف‌نموده،‌پدیده‌پناهندگی‌است.‌این‌پدیده‌که‌در‌چند‌سال‌اخیر به‌طور‌فزاینده‌ای‌رشد‌نموده‌مشکلات‌عدیده‌ای‌را‌ازجمله‌به‌لحاظ‌محل‌اسکان‌و‌قانون‌حاکم‌بر‌وضعیت‌حقوقی آنان‌به‌وجود‌آورده‌است.‌چراکه‌ازیک‌طرف‌نمی‌توان‌این‌اشخاص‌را‌تبعه‌ی‌کشور‌محل‌پناهندگی‌آنان‌به‌حساب آورد‌و‌همچنین‌اگرچه‌تابعیتشان‌نسبت‌به‌کشور‌متبوعشان‌لغو‌نشده؛‌اما‌از‌پیوند‌معنوی‌مستحکمی‌نیز‌با‌کشور متبوع‌اصلی‌خود‌برخوردار‌نیستند.‌از‌طرف‌دیگر،‌در‌حال‌حاضر‌تنها‌دو‌معیار‌وجود‌دارد‌که‌می‌توان‌با‌استفاده از‌آنها‌وضعیت‌احوال‌شخصیه‌چنین‌اشخاصی‌را‌تعیین‌نمود‌که‌عبارت‌اند‌از‌تابعیت‌و‌اقامتگاه.‌هدف‌اصلی‌این مقاله‌این‌است‌که‌به‌بررسی‌میزان‌انطباق‌قوانین‌ایران‌با‌اسناد‌بین‌المللی‌مربوطه‌در‌خصوص‌قانون‌حاکم‌بر‌احوال شخصیه‌پناهندگان‌بپردازد.‌نتیجه‌اینکه‌حقوق‌ایران‌فاقد‌قوانین‌مشخصی‌در‌این‌زمینه‌است‌و‌نتایج‌ضمنی نیز‌که‌از‌آن‌حاصل‌می‌شود،‌علی‌الظاهر‌متفاوت‌از‌قوانین‌مندرج‌در‌اسناد‌بین‌المللی‌است؛‌اما‌درنهایت‌به‌لحاظ پیامدهای‌عملی،‌نتایج‌یکسانی‌از‌نظام‌حقوقی‌ایران‌و‌نظام‌حقوق‌بین‌الملل‌منتج‌خواهد‌شد.‌روش‌مطالعه‌در‌این مقاله توصیفی بوده و با استفاده از منابع کتابخانه ای...

گفتاری پیرامون مبحث قبول در نظام حقوقی ایران

نویسنده : فیاضی، روح‌اله ؛ (‎7 صفحه – از 54 تا 60 ) چکیده:اصـولا‌«قبول‌»‌در‌مقـابل‌‌«ایجاب‌»‌یکی‌‌از‌ارکـان‌‌سازنده‌‌عقد‌می‌باشـد.‌شارع‌‌یا‌قانون‌گذار‌در‌مواردی‌‌مانند‌«قبول‌‌ محال‌علیه»‌در‌حـواله‌‌و‌«قبول‌‌موصی‌له»‌در‌وصیت‌،‌چنین‌‌کارکردی‌‌برای‌‌قبول‌‌قائل‌‌نشده‌‌است‌.‌این‌‌مسئله‌‌موجب‌‌ اختلاف‌نظر‌و‌تشتت‌‌آراء‌فقها‌و‌حقوقدانان‌‌گردیده‌‌و‌یکی‌‌از‌مباحث‌‌دشوار‌و‌مهم‌‌فقه‌‌و‌حقوق‌می‌باشد‌که‌‌بخش‌‌عمده‌ای‌‌ از‌آن‌‌ریشه‌‌در‌تعیین‌‌ماهیت‌‌آنها‌به‌عنوان‌‌عقد‌یا‌ایقاع‌‌و‌نیز‌تاثیر‌و‌کارکرد‌«قبول‌»‌در‌هرکدام‌‌از‌آنها‌دارد. ‌به‌‌نظر‌می‌رسد‌حواله‌‌عقدی‌‌است‌‌که‌‌به‌‌ایجاب‌‌و‌قبول‌‌محیل‌‌و‌محتال‌‌بالقوه‌‌واقع‌‌می‌شود،‌اما‌فعلیت‌‌و‌تحقق‌‌آثار‌آن‌‌ منوط‌‌به‌‌تحقق‌‌رضایت‌‌محال‌علیه‌‌می‌باشد.‌در‌میان‌‌تحلیل‌های‌‌متنوع‌‌از‌وصیت‌‌نیز،‌باید‌پذیرفت‌‌وصیت‌‌ایقاعی‌‌است‌‌ که‌‌به‌‌اراده‌‌موصی‌‌بالقوه‌‌واقع‌‌می‌شود،‌اما‌با‌تحقق‌‌قبول‌‌موصی‌له،‌تحقق‌‌آثار‌و‌فعلیت‌‌وصیت‌‌یعنی‌‌انتقال‌‌عین‌‌و‌منافع‌‌ از‌زمان‌‌فوت‌‌موصی‌‌کشف‌‌می‌شود.

تعارض اسناد منابع طبیعی با اسناد اشخاص

نویسنده : نیک‌پور، علی ؛ (‎9 صفحه – از 45 تا 53 ) چکیده:منشا‌یکی‌از‌اختلافات‌و‌دعاوی‌بین‌اشخاص‌و‌ادارات‌منابع‌طبیعی،‌تعارض‌اسناد‌مالکیت‌طرفین‌است،‌به‌گونه‌ای که‌متداعیین‌حسب‌قوانین‌موجود‌-توامان-‌مالک‌شناخته‌می‌شوند.‌فقدان‌قواعد‌منقّح‌و‌کارآمد‌و‌پراکندگی قوانین‌و‌اصلاحات‌متعددی‌که‌در‌ادوار‌گذشته‌بر‌قوانین‌ذی‌ربط‌صورت‌گرفته‌از‌یک‌سو،‌سبب‌تشدید‌مرافعات گشته‌و‌از‌طرف‌دیگر،‌یافتن‌پاسخی‌دقیق‌برای‌حل‌این‌مشکل‌را‌دشوار‌نموده‌است.‌در‌این‌مقاله‌به‌بررسی‌تعارض اسنادی‌که‌قبل‌از‌تصویب‌ تصویب‌نامه‌قانونی‌ملی‌شدن‌جنگل‌ها‌و‌مراتع‌صادر‌شده‌است،‌با‌عمل‌ملی‌شدن‌و‌نیز‌به واکاوی‌اسناد‌مالکیت‌اشخاص‌که‌پس‌از‌تاریخ‌مزبور‌تنظیم‌گردیده‌و‌با‌اسناد‌رسمی‌منابع‌طبیعی‌یا‌برگ‌تشخیص تنظیمی‌توسط‌مامورین‌صالح‌منابع‌طبیعی‌در‌تعارض‌است،‌پرداخته‌شده‌و‌آراء‌مختلف‌در‌فروض‌گوناگون‌توام‌با تحلیل‌و‌راهکار‌مناسب‌و‌منطقی‌ارائه‌شده‌است. ‌

قرار ترک تعقیب

نویسنده : توکلی‌کیا، امید ؛ (‎11 صفحه – از 34 تا 44 ) چکیده:کاستن‌از‌حیطه‌اختیارات‌حقوق‌کیفری‌به‌طور‌اعم،‌امروزه‌به‌صورت‌یک‌جریان‌درآمده‌است.‌به‌ویژه‌مسئولین‌دستگاه قضایی،‌به‌منظور‌کم‌کردن‌حجم‌کار‌مراجع‌قضایی،‌به‌این‌امر‌توجه‌خاصی‌دارند.‌در‌همین‌راستا،‌راهکارها‌و‌تدابیری‌که موجب‌انقطاع‌دعوای‌کیفری‌یا‌دوری‌جستن‌از‌امر‌تعقیب‌کیفری‌می‌گردند،‌مورد‌عنایت‌اندیشمندان‌حقوق‌قرار‌گرفته است.‌«قرار‌ترک‌تعقیب»‌یکی‌از‌این‌اقدامات‌است‌که‌باعث‌صرفه‌جویی‌در‌هزینه‌های‌انسانی‌و‌مالی‌دستگاه‌قضایی می‌شود‌و‌از‌تراکم‌دعاوی‌کیفری‌می‌کاهد.‌تاسیس‌حقوقی‌«قرار‌ترک‌تعقیب»،‌از‌مباحث‌مربوط‌به‌حقوق‌کیفری،شکلی‌است‌که‌برای‌اولین‌بار‌در‌ایران‌در‌تبصره‌ی‌۱‌ماده‌ی‌۱۷۷‌قانون‌آیین‌دادرسی‌دادگاه‌های‌عمومی‌و‌انقلاب‌در امور‌کیفری‌مصوب‌۱۳۷۸/۶/۲۸‌متجلی‌شد،‌سپس‌در‌ماده‌ی‌۷۹‌قانون‌آیین‌دادرسی‌کیفری‌مصوب‌۱۳۹۲/۱۲/۰۴‌با شرایط‌بهتری‌بار‌دیگر‌مورد‌توجه‌قانون‌گذار‌قرار‌گرفته‌است.

تحلیل فقهی حقوقی در فضای محاذی زمین(قسمت اول)

نویسنده : مرادی گلستانی، مرتضی ؛ (‎5 صفحه – از 29 تا 33 ) چکیده:حق‌مالکیت‌و‌به‌تبع‌آن‌اعمال‌حق‌مالکیت‌فضای‌محاذی‌از‌حقوق‌طبیعی‌مربوط‌به‌شخصیت‌انسان‌است.‌مالک‌فضای‌ محاذی‌زمین‌حق‌هر‌نوع‌تصرفی‌را‌در‌مال‌خودش‌دارد‌و‌کسی‌حق‌جلوگیری‌او‌را‌ندارد.‌در‌فقه‌اسلامی،‌فضای‌مافوق زمین‌از‌انفال‌و‌در‌تملک‌خداست.‌فضای‌محاذی‌زمین‌عینی‌از‌اعیان‌است‌و‌تا‌به‌تصرف‌درنیامده،‌عین‌نامحسوس شمرده‌می‌شود.‌در‌این‌مقاله،‌به‌ماهیت‌شناسی‌فضای‌محاذی‌زمین‌و‌عین‌یا‌منفعت‌یا‌حق‌بودن‌آن‌پرداخته‌می‌شود. همچنین،‌به‌بررسی‌و‌اثبات‌مبانی‌مالکیت‌بر‌فضای‌محاذی‌و‌مالیت‌عینی‌بودن‌فضای‌محاذی‌از‌منظر‌فقه‌اسلامی‌و‌ حقوق‌موضوعه‌به‌صورت‌تطبیقی‌پرداخته‌می‌شود

اختیارات دادگاه اطفال و نوجوانان در تعیین مجازات و اقدامات تامینی و تربیتی

نویسنده : عباسی، اصغر ؛ پیرانی، محمد ؛ (‎11 صفحه – از 18 تا 28 ) چکیده:طفولیت‌و‌نوجوانی‌و‌تاثیری‌که‌این‌دوران‌در‌شکل‌گیری‌شخصیت‌آینده‌فرد‌می‌گذارد‌و‌تفاوت‌های‌جسمی‌و‌روانی اطفال‌و‌نوجوانان،‌می‌طلبد‌واکنش‌هایی‌متفاوت‌از‌واکنش‌های‌بزرگسالان‌در‌حق‌آنان‌اعمال‌شود.‌گاهی‌دادگاه برای‌انتخاب‌واکنش‌مناسب‌علیه‌رفتارهای‌خلاف‌قانون،‌ناگزیر‌از‌توسل‌به‌همان‌اقدام‌تعیین‌شده‌می‌باشد.‌در این‌حالت،‌به‌واسطه‌ی‌اعمال‌قوانین‌و‌مقررات‌لایتغیر،‌ممکن‌است‌هم‌به‌نتایجی‌ناعادلانه‌برسد‌و‌هم‌موجبات‌عدم بهره‌مندی‌اطفال‌و‌نوجوانان‌از‌نهادهای‌حمایتی‌حقوق‌کیفری‌را‌فراهم‌کند،‌اما‌وجود‌انعطاف‌در‌قوانین،‌می‌تواند‌در تعیین‌واکنش‌مناسب‌و‌عادلانه‌مفید‌افتد.‌یکی‌از‌جلوه‌های‌انعطاف‌پذیری‌قوانین،‌وجود‌اختیار‌برای‌دادگاه‌است که‌با‌به‌کارگیری‌این‌اختیار‌خواهد‌توانست‌ضمن‌اعمال‌مجازات‌یا‌اقدام‌تامینی‌و‌تربیتی،‌زمینه‌را‌برای‌بازگشت و اطفال و نوجوانان به جامعه فراهم نماید

تحول کارکردهای پهبادها از منظر موازین بین‌المللی؛ از اطلاعاتی تا جنگندگی(قسمت اول)

نویسنده : ستایش‌پور، محمد ؛ (‎7 صفحه – از 11 تا 17 ) چکیده:پهبادها‌از‌مظاهر‌پیشرفت‌دانش‌هستند‌که‌کاربردهای‌متعدد،‌مثبت‌و‌منفی‌دارند.‌با‌پیدایش‌هر‌پدیده‌ای،پرداختن‌به‌ابعاد‌حقوقی‌آن‌ضرورت‌دارد.‌کارکرد‌اطلاعاتی‌و‌جنگندگی‌این‌هواپیماها‌در‌موازین‌بین‌المللی شایسته‌بررسی‌است.‌درصورتی‌که‌کاربرد‌اطلاعاتی‌آنها‌منجر‌به‌نقض‌حریم‌خصوصی‌شهروندان‌شود،‌در حقوق‌بین‌الملل‌براساس‌مواد‌۳‌و‌۱۲‌اعلامیه‌جهانی‌حقوقی‌بشر،‌متخلفانه‌دانسته‌شده‌است.‌اگر‌این‌کارکرد،به‌منظور‌تحصیل‌اطلاعات‌محرمانه‌کشور‌دیگر‌به‌کار‌رود‌می‌تواند‌منجر‌به‌نقض‌تمامیت‌سرزمینی‌و‌مداخله‌در‌ امور‌داخلی‌کشور‌دیگر‌گردد.‌به‌موجب‌ماده‌ی‌)۴(‌۲‌منشور‌ملل‌متحد‌و‌حقوق‌بین‌الملل‌عرفی،‌ممنوعیت‌توسل‌ به‌زور‌مقرر‌شده‌است‌و‌در‌صورت‌توسل‌به‌‌زور‌با‌استفاده‌این‌ابزار،‌صرف‌نظر‌از‌مشروعیت‌یا‌عدم‌مشروعیت‌آن،رعایت‌حقوق‌بین‌الملل‌بشردوستانه‌ازجمله‌اصول‌تفکیک،‌تناسب،‌احتیاط،‌ضرورت‌و‌انسانیت‌ضروری‌است. واژگان‌ کلیدی:‌ امنیت‌ انسانی،‌ امنیت‌ بین‌المللی،‌ هواپیماهای‌ بدون‌ سرنشین،‌ پهباد،‌ اطلاعات،‌ شناسایی،جاسوسی،‌مخاصمات‌مسلحانه.