کلامی پیرامون تلفظ صحیح حرف ضاد

نویسنده : مدرسی، سیدمحمدرضا؛

(‎16 صفحه – از 101 تا 116 )

خلاصه ماشینی: “اینها سخنان استادان ادب و قرائت است و همان‌طور که می‌بینید همه آنها به روشنی بیان کرده‌اند که محل نطق ضاد بین ابتدای پهلوی زبان و دندانهای آسیای مقابل آن است،و بعضی از آنها تصریح کرده‌اند که تلفظ ضاد به غیر از این شیوه صحیح نیست. البته سخن مذکور در اینجا خلاف حق است؛زیرا این دو حرف-ضاد و ظاء-فقط قریب‌المخرج هستند؛نه متحدالمخرج،اما در عین حال،سخن آنها گواه روشنی است به بطلان آنچه که از مردم عامی شیعه و علمای سنی مصر و سوریه حکایت شده است که آنها را به صورت ممزوج و ترکیبی از دال تفخیم شده و طاء مهمله ادا می‌کنند و از ضاد صحیح خالص که اهل بیت علیه السلام به آن تلفظ می‌کردند،دوری جسته‌اند و مردم عراق و حجاز هم شیوه صحیح تلفظ ضاد را از اهل بیت علیه السلام یاد گرفته‌اند. مقتضای اصول و قواعد در مساله از اینجا دانسته می‌شود که سخن بعضی از مراجع بزرگوار-که خدای برکاتش را مستدام دارد-مبنی بر کافی بودن تلفظ ضاد به هر یک از دو روش-یعنی به شیوۀ سنتی و به شیوۀ ممزوج با دال تفخیم شده-جای نظر و تردید است و شکی نیست که فرمایش ایشان خلاف احتیاط است. 31و32 اشکال و جواب اول اگر بگویی:شبهه در اینجا مصداقیه33است؛زیرا ناشی از عدم علم به صحت تلفظ ضاد به شیوه ممزوج با دال تفخیم شده است و این یک چیز خارجی است و ربطی به بیان شارع ندارد.”