آسیب شناسی اصالت و استقلال جنبش دانشجویی در ایران معاصر

نویسنده : مطلبی‌‌، دکتر مسعود ؛ بیژن، عارف ؛

(‎25 صفحه – از 71 تا 95 )

چکیده:
نوشتار حاضر با بهره گیری از رویکرد توصیفی – تحلیلی در پاسخ به این پرسش که آیا جنبش دانشجویی در ایران معاصر، به‌ طورکلی و در عصر جمهوری اسلامی، به‌طور ویژه، جنبش سیاسی مستقلی به حساب می‌آید یا خیر یا به بیانی شفاف‌تر، آیا جنبش دانشجویی در تحولات سیاسی – اجتماعی ایران معاصر و به‌ویژه دورۀ جمهوری اسلامی ایران، مستقل بوده یا اینکه خود از سایر جنبش‌ها و جریان‌های سیاسی تأثیر پذیرفته است، درصدد است نشان دهد که جریان‌های سیاسی در بخش اعظم تحولات سیاسی – اجتماعی ایران معاصر از جنبش دانشجویی استفادۀ ابزاری نموده و از نظر فعالیت، آن را تابع و وابستۀ خود نموده‌اند؛ چنان‌که در عصر پهلوی این جنبش تابع سه جریان چپ (مارکسیسم)، ملّی‌گرا و مذهبی و در عصر جمهوری اسلامی در مقطعی کوتاه تحت تأثیر مارکسیسم و لیبرالیسم و سپس تحت تأثیر جریان اسلام‌گرا، اعم از اصلاح‌‌طلبی و اصول‌گرایی، بوده است؛ البته آزمون و تأیید این فرضیه نافی استقلال و فعالیت مستقل جنبش دانشجویی در مقاطع کوتاهی از حیات انقلاب اسلامی، همچون اقدام هوشیارانۀ دانشجویان در تشکیل سپاه پاسداران و جهاد سازندگی، مقابله با گروهک‌ها، تسخیر لانۀ جاسوسی آمریکا و حضور فعال در هشت‌سال دفاع مقدس، نیست.