بررسی فقهی و حقوقی احتکار در تجارت الکترونیک

نویسنده : ایزدی فرد، علی اکبر ؛ علیزاده، امیرمحمد ؛

(‎16 صفحه – از 17 تا 32 )

چکیده:
با گسترش تجارت الكترونيك در چند دهه اخير، يكي از مسائل نوظهور در عرصه ارتباطات جهاني و فضاي مجازي، احتكار در تجارت الكترونيك است. احتكار عبارت است از «حبس كالاهاي ضروري عمومي به انتظار گراني» كه هرچند در فقه، دامنه آن به غلات اربعه و روغن خوراكي محصور شده است؛ اما «حبس و انبار كردن، احتياجات ضروري عامه، قصد گراني، در زمان كمبود كالا، ايجاد تنگي معيشت» از ملاك هاي تحقق آن به حساب مي آيد. حال اين سوال مطرح است كه آيا احتكار الكترونيكي همان احتكار مصطلح فقهي است؟ حكم آن چيست؟ تحقق شرايط اين نوع از احتكار چيست؟ آيا داده ها و اطلاعات، مال محسوب مي شوند؟ مجازات كيفري در اين نوع احتكار چيست؟ پژوهش حاضر نشان مي دهد احتكار در فضاي مجازي همانند احتكار در فضاي مادي در صورت وجود شرايط و عناصر آن، تحقق پيدا مي كند و محتكر، مرتكب فعل ممنوع و حرام شده، مجرم به حساب مي آيد. از اين رو، حاكم اسلامي مي تواند او را مجبور به فك فيلتر سامانه فروش، فعال سازي نرم افزارها، اشتراك گذاري داده ها و اطلاعات، پاسخگويي به درخواست هاي مشتريان و تنزيل قيمت كند.