تفکیک قلمرو قانون و اخلاق تجاری در رویکرد اسلامی
نویسنده : توکلی، محمدجواد ؛
(39 صفحه – از 49 تا 87 )
چکیده:
یکی از مباحث مهم در حوزه فضای کسب و کار تعیین قلمرو اخلاق تجاری است. در این زمینه این سوال مطرح است که آیا قلمرو اخلاق تجاری متمایز از قلمرو قانونگذاری در تجارت است یا این دو حوزه به یکدیگر مرتبط‌اند؟ پاسخ به این پرسش مستلزم تعیین رابطه گزاره‌های اخلاقی و قانونی در تجارت اسلامی است. در این مقاله این فرضیه را مطرح کرده‌ایم که گزاره‌های قانونی و اخلاقی تجارت اسلامی بر اساس تفکیک میان هنجارهای مشترک و اختصاصی و به‌صورت خاص با تفکیک میان سه هنجار عدالت، انصاف و احسان قابل تبیین است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که هنجار عدالت، معیار مشترک اخلاق و قانون، و هنجارهای انصاف و احسان به حوزه اخلاق اختصاص دارد. تفکیک میان حوزه اختصاصی و اشتراکی قانون و اخلاق می‌تواند حاوی این رهیافت سیاست‌گذاری باشد که نباید با استفاده از ابزارهای حقوقی (وضع مقررات و سیاست تنبیهی) اقدام به الزامی‌سازی هنجارهای انصاف و احسان نمود؛ زیرا فلسفه هنجارهای غیرالزامی آن است که افراد بدون اجبار و از روی میل آنها را دنبال کنند. علاوه بر اینکه قانونی کردن همه مفاهیم ارزشی می‌تواند انگیزه افراد را تقلیل داده و از جهت روانی افراد را به واکنش منفی وادارد. در این موارد استفاده از ابزارهای تشویقی و کارهای فرهنگی زمینه تبعیت داوطلبانه افراد و نیز بستر رشد اخلاق در تجارت را فراهم می‌آورد.
آخرین دیدگاه‌ها